Sự đa dạng của hệ thống giáo dục đại học ở Hoa Kỳ cũng làm cho nhiều người cảm thấy như đi vào mê hồn trận khi muốn nạp đơn xin học. Xin vào trường nào, làm sao biết được trường có tốt hay không, làm sao xin, cần giấy tờ gì, chi phí ra sao, liệu có xin được học bổng hay không và làm thế nào để xin... là những câu hỏi thường thấy nhất.

Ngày nay, ai cũng có thể tìm thấy tin tức, dữ kiện về các trường đại học ở Mỹ qua Internet hay những trang quảng cáo hấp dẫn. Tuy nhiên những trang quảng cáo hay trang web này không cho bạn biết rõ về những trường mà họ muốn tiếp thị. Nhiều sinh viên ngoại quốc ghi danh đi học chỉ dựa trên những gì họ đọc trên web và đến khi vào trường mới biết mình sai lầm và phải gánh chịu tổn phí tài chánh, học sai chương trình và đi học trong môi trường mà họ không thể nào tưởng tượng trước đó.

Mục tiêu của loạt bài này nhằm cung cấp cho các bạn muốn du học ở Hoa Kỳ một bảng lộ trình tổng quát, chúng tôi không có tham vọng cung cấp đầy đủ mọi chi tiết hoặc giải đáp mọi câu hỏi của bạn. Chúng tôi chỉ mong giúp cho bạn một số dữ kiện cần thiết để từ đó bạn khởi sự bước đi của mình.

Nước Mỹ chào đón du học sinh

Ðúng là như vậy, không chỉ ở Việt Nam mà ở các quốc gia khác trên thế giới, tòa đại sứ Hoa Kỳ luôn có nỗ lực giúp sinh viên ngoại quốc đến Hoa Kỳ để theo đuổi việc học, đồng thời đóng góp cho đất nước này về mặt kiến thức lẫn kinh tế.

Các trường đại học ở Hoa Kỳ, cả trường công lẫn trường tư, cũng đều hân hoan đón nhận sinh viên ngoại quốc, nhất là vào thời buổi ngân sách giáo dục đang bị cắt giảm trầm trọng này.

Phải khẳng định như vậy để bạn thấy rằng Hoa Kỳ là một môi trường thuận lợi cho việc đi học và để tự tin hơn trong nỗ lực này.

Giấy tờ nhập cảnh

Nếu bạn muốn vào học một trường ở Mỹ, điều đầu tiên bạn cần có là sự cho phép của chính phủ Hoa Kỳ. Việc này đòi hỏi một số điều kiện: bạn phải khỏe mạnh, tuân thủ pháp luật, tự túc được về tài chánh, và phải sẵn sàng rời khỏi Hoa Kỳ sau khi hoàn tất việc học. Vì bạn không là công dân Hoa Kỳ, sự hiện diện của bạn ở đây chỉ có tính cách tạm thời, mục tiêu bạn đến Mỹ không phải là để có quốc tịch mà để theo đuổi việc học, đây là điều bạn cần nhớ nêu ra cho rõ.

Thường thì sinh viên ngoại quốc được nhận vào Mỹ theo hai loại visa: F-1 dành cho sinh viên học đại học toàn thời gian (full-time) hay học ngôn ngữ (language training), và loại M-1 dành cho sinh viên học trường nghề. Với visa F-1, bạn có thể học các trường đại học, chủng viện, trường nhạc hoặc ngay cả trường trung học cho các học sinh. Nếu thuộc diện sinh viên/học sinh trao đổi (exchange student) bạn cần xin visa loại J-1. Loại visa bạn xin rất quan trọng vì có những giới hạn khác nhau, kể cả về thời gian.

Luật lệ về việc xin visa F-1 hay M-1 khá phức tạp, nhưng đây là một số điều căn bản:

* Bạn cần phải nộp đơn và được nhận vào học toàn thời gian tại một trường đại học, một khóa dạy ngôn ngữ hay một chương trình huấn nghệ trước khi bạn nộp đơn xin visa. Bạn phải cho viên chức tòa lãnh sự/đại sứ ở nơi bạn ở biết là bạn sẽ theo học trường nào.

* Trường bạn theo học phải được sự chấp thuận của Bộ Nội An Hoa Kỳ (US Department of Homeland Security - DHS).

* Bạn phải có khả năng tiếng Anh hay ghi danh học các lớp dạy Anh ngữ giúp bạn có vốn liếng đủ để theo học đại học.

* Bạn phải có chứng cớ cho thấy đủ khả năng tài chánh để sinh sống khi đi học ở Hoa Kỳ.

* Bạn phải có chứng cớ là có nơi thường trú tại Hoa Kỳ.

Sau khi nhận bạn vào học, nhà trường sẽ gửi tin tức về cá nhân bạn vào hệ thống hồ sơ “Student and Exchange Visitor Information System” (SEVIS) thuộc Sở Di Trú Hoa Kỳ. Nhà trường sau đó sẽ cung cấp cho bạn tờ I-20 (Certification of Eligibility for Non-Immigrant Student Status, for Academic/Language Students).

Tờ I-20 này sẽ liệt kê ngày giờ bạn dự trù hoàn tất chương trình học theo thời khóa biểu bình thường. Ðiều này quan trọng vì sẽ cho biết visa của bạn có hiệu lực trong bao lâu. Nếu bạn ghi danh nhiều trường thì bạn sẽ có hơn một mẫu I-20. Nhưng bạn cũng cần biết rằng bạn sẽ phải trả tiền lệ phí cho mỗi mẫu I-20 được cấp.

Ðể xin visa, bạn sẽ phải đến tòa đại sứ/lãnh sự nơi bạn ở để lấy hẹn. Bạn sẽ cần mang theo những giấy tờ như: giấy I-20 được cấp, đơn xin visa (mẫu DS-156, DS-158, và có thể cả DS-157), sổ thông hành, một tấm hình, giấy tờ chứng minh khả năng tự túc tài chánh...

Thường thì bạn sẽ phải qua một cuộc phỏng vấn với giới chức trách nhiệm cấp visa vì họ phải chắc chắn rằng bạn sẽ trở về quốc gia của mình sau khi hoàn tất việc học. Cũng nên nhớ rằng dù có đầy đủ giấy tờ, đôi khi bạn vẫn bị từ chối cấp visa. Việc duyệt xét visa đòi hỏi giấy tờ phải chuẩn bị đầy đủ và cẩn thận, chỉ cần chút sai sót hoặc không thống nhất cũng đủ để bạn bị từ chối.

Những chỉ dẫn này chỉ có tính cách đại cương, bạn cần liên lạc trực tiếp với tòa đại sứ Mỹ ở nơi mình sống để biết rõ chi tiết.

Ðối với các bậc phụ huynh muốn cho con em mình sang học bậc trung học trong các trường công lập ở Mỹ (từ lớp 9 đến 12) với visa loại F-1, quý vị cần phải chứng minh được là có khả năng tài chánh để trả trước cho học khu tiền học phí một năm (có thể từ $3,000 trở lên, tùy theo địa phương). Với F-1 visa, học sinh không thể theo học trường trung học công lập quá một năm. (Còn tiếp)

Kỳ tới: Học ngành gì? Học trường nào?