|
Chiến sự trên giải đất Gaza đang dẫn đầu tin tức thế giới trong tuần qua. Phái đoàn dân cử California trong đó có Dân biểu Trần Thái Văn đã đến thăm địa đầu giới tuyến Gaza khoảng trước một tuần trước khi cuộc chiến bùng nổ. Vì tình hình
 |
|
Phái đoàn dân cử California đang quan sát biên giới giữa Do Thái và Gaza tại Sderot.
|
biến đổi mau chóng, người viết tạm ngừng tường thuật chuyến đi Jeruralem và những vùng khác để chú trọng đến giải đất Gaza, hầu giúp đọc giả biết thêm về chiến tranh giữa người Do Thái và khối Á Rập qua cuộc chiến với dân quân Hamas (proxy war) và sự tranh chấp giữa người Palestine qua đại diện 2 đảng Fatah và Hamas đã khơi động chiến tranh trên giải đất Gaza.
Đầu thế kỷ thứ 19, dân Do Thái bắt đầu trở về quê hương. Từ năm 1904 đến 1914, có hơn 40,000 người Do Thái gốc Orthodox, bảo thủ định cư trên đất Palestine. Theo thánh kinh, họ đã quay trở về giải đất hứa.
Trong Thế chiến thứ nhất, Anh quốc trị vị vùng này, đồng ý tán trợ thành lập nước Do Thái. Khối Á Rập trong khu vực phản đối ý định này, đưa đến hậu quả người Palestine nổi dậy chống Do Thái tại Thành phố Jerusalem và vùng Galilee.
Năm 1947, Liên Hiệp quốc thành lập 2 quốc gia trên đất Palestine, một dành cho người Do Thái, phần còn lại dành cho người Á Rập.
Ngày 14 tháng 5, năm 1948, Do Thái tuyên bố chính thức trở thành quốc gia độc lập. Bốn nước Ai Cập, Jordan, Syria, và Lebanon đã chống lại và cùng gây chiến với Do Thái. Sau nhiều năm chiến tranh, một cuộc ngưng chiến đã được thỏa thuận, Jordan nới rộng biên giới qua vùng West Bank và phía Đông Jerusalem, Ai Cập chiếm đóng vùng Gaza.
Ngày 11 tháng 5, năm 1949, Do Thái trở thành một thành viên Liên Hiệp Quốc. Trong những năm chiến tranh, Liên Hiệp quốc ước lượng có khoảng hơn 1 triệu dân Palestine và Á Rập rời bỏ đất Do Thái và Palestine để tránh chiến tranh.
Nhiều năm nay, từ những trại tỵ nạn từ các nước láng giềng Á Rập, người Palestine đang trở về sống trên mảnh đất cũ là một trong nhiều nguyên nhân cho sự xung đột hiện nay.
Trong những năm đầu thập niên 1950, Do thái hồi hương hơn 800,000 nạn nhân trong chiến dịch diệt chủng của Đức Quốc Xã từ các quốc gia Âu Châu, đã đưa dân số Do Thái lên đến 2 triệu người vào năm 1958. Tiếp theo sau, hàng triệu người Do thái gốc Nga, hàng trăm ngàn Do Thái gốc Ethiopie và Á Châu trở về đã đưa dân số Do Thái lên gần 7 triệu dân trong một khu vực nhỏ bé.
Cùng thời gian này, Do Thái thường tấn công những nhóm người Palestine trên giải Gaza và đưa dân Do Thái định cư trong những vùng đất hứa trong thánh kinh.
Năm 1956, Do Thái thỏa hiệp mật với Anh và Pháp, chiếm kinh đào Suez và bán đảo Sinai. Tuy nhiên trước áp lực của Hoa Kỳ và Nga Sô, Do Thái đã phải rút lui khỏi 2 địa này với sự bảo đảm tầu bè Do Thái được lưu thông tự do trên kinh đào này.
Khối Á Rập tiếp tục chống phá và không công nhận sự hiện hữu của Do Thái. Trong thập niên 1960, Do Thái cho xây cấp một đập nước để lấy nước từ sông Jordan chẩy qua đất Do Thái thiết lập một hệ thống dẫn thủy nhập điền cho những vùng đất sa mạc Do Thái.
Jordan phá kế hoạch này bằng cách cho cho xây một đập nước khác trên thượng nguồn của đập nước Do Thái đang xây, dẫn nước sông Jordan qua một hướng khác, đã đưa đến cuộc chiến 6 ngày năm 1967 giữa Do Thái và khối Á Rập gồm Ai Cập, Jordan, Syria. Các quốc gia Iraq, Saudi Arabia, Sudan, Tunisia, Marocco, Algeria đã tài trợ và đem quân qua giúp đánh Do Thái.
Sửa soạn cho cuộc chiến chống Do Thái, Ai Cập muốn lãnh đạo khối Á Rập, yêu cầu quân đội Liên Hiệp Quốc rút ra khỏi bán đảo Sinai, phong tỏa kinh đào Suez, cấm tầu Do Thái đi qua vùng này và sửa soạn hơn 1,000 xe tăng và 100,000 lính vào bán đảo ở Sinai để tấn công Do Thái.
Về phía Đông, Jordan ký thỏa hiệp đồng minh, nhập cuộc với Ai Cập tấn công phía Tây Jerusalem, và thành phố Netanya sát biển Địa Trung Hải nhằm cắt đôi Do Thái. Kế hoạch này sẽ giúp cho Lebanon và Syria dễ dàng tiến chiếm miền Bắc, vùng Galilee và thành phố hải cảng Haifa thuộc phía Bắc Do Thái. Quân Jordan sẽ mở mặt trận đánh vào Tel Aviv từ hướng Bắc và chiến xa của Ai Cập sẽ dầy nát Tel Aviv từ phía Nam.
Những ngày đầu cuộc chiến 6 ngày, quân đội Do Thái dưới quyền điều khiển của Tướng độc nhãn Moshe Dayan đã dùng những chiến đấu cơ Mirage của Pháp đánh bất ngờ, phá tan hệ thống phòng không và phá hủy hơn 400 máy bay của Ai Cập, hằng trăm máy bay của Jordan và Syria. Do Thái trở thành bá chủ không gian, tha hồ bắn phá các đoàn quân Ai Cập và Jordan. Do Thái đem quân đánh bọc hậu, đưa quân chiếm đóng bán đảo Sinai của Ai Cập, cắt đứt nguồn tiếp nhiên liệu hàng ngàn xe tăng ,binh sĩ đang tiến về Do Thái.
Tổng thống Anwar Sadat của Ai Cập buộc phải nhanh chóng ký hòa ước với Do Thái để bảo vệ sự sinh mạng cho binh lính và đội ngũ xe tăng Ai Cập. Do Thái đồng ý trao trả vùng Sinai của Ai Cập, nhưng tái chiếm giải đất Gaza, chiếm lại vùng West Bank phía Đông Jerusalem của Jordan.
Sau khi ký thỏa hiệp hoà bình với Ai Cập và Jordan, Do Thái đánh bật quân Syria ra khỏi vùng đất Golan Heights và chiến giữ vùng này cho đến ngày nay.
Sau cuộc chiến, chính quyền Do Thái đuổi các sắc dân không phải là Do Thái ra khỏi phía Đông Jerusalem và các vùng họ chiếm đóng, dân Palestine và Á Rập phải lánh nạn qua 4 nước Á Rập lân cận.
Trước áp lực của Hoa Kỳ và thế giới, và sự mệt mỏi chiến tranh của người Do Thái, chính quyền Tel Aviv đồng ý trao trả một phần giải đất West Bank và Gaza cho người Palestine để đánh đổi nền hòa bình cho Do Thái. Tuy nhiên giải đất này vẫn chưa ổn định vì cuộc nội chiến dành quyền lực giữa hai đảng Fatah và Hamas trên giải đất Gaza và sự không công nhân Do Thái của đảng Hamas.
Gaza là một giải đất nhỏ, nằm sát biển Địa Trung Hải, ráp ranh giới Ai Cập. có chiều dài khoảng 41 cây số, chiều ngang từ 6 đến 12 kilomet. Diện tích khoảng 360 cây số vuông với khoảng 1.5 triệu dân, đa số là Á Rập và Palestine.
Giải đất Gaza chưa được công nhận là một quốc gia, nhưng thuộc quyền quản trị của người Palestine. Do Thái vẫn còn kiểm soát không lưu và hải phận vùng Gaza, mọi xuất nhập hàng hoá trên giải Gaza bị giới hạn bởi chính quyền Do Thái để tránh Hamas đưa vũ khí vào chống Do Thái.
Sau cái chết của Yasser Arafat ,nhà lãnh tụ lâu năm của Phong Trào Giải Phóng Palestime (PLO) vào năm 2004, cuộc tranh chấp giữa Fatah và Hamas bùng nổ ngày một lớn đi đến việc thanh toán nội bộ và thường xẩy ra trên giải đất Gaza.
Đảng Hamas tiếp tục không công nhận sự hiện hữu của Do Thái, nhận được sự tài trợ ngấm ngầm từ Syria, Iran và nhiều quốc gia Hồi giáo. Đảng Hamas có ngân sách, thực hiện được nhiều chương trình giáo dục, trợ giúp xã hội cho người dân trong vùng và đã được dân chúng ủng hộ. Đảng Hamas đã chiếm đa số trong quốc hội Palestine và kiểm soát toàn thể giải đất Gaza vào năm 2006.
Sự chiến thắng của Hamas, cũng như tranh chấp giữa các nhà lãnh đạo Palestine đã khiến cho Hoa Kỳ, Do Thái và nhiều quốc gia Tây phương ngưng trợ cấp, giúp đỡ người Palestine trên đất Gaza cho đến khi đảng Hamas nhìn nhận nước Do Thái, hòa giải với đảng Fatah và từ bỏ bạo động. Hamas đã bị nhiều quốc gia tiền tiến ghi danh vào danh sách quốc gia tán trợ khủng bố.
Mặt khác đảng Fatah dưới quyền Tổng thống Mahmoud Abbas, được Hoa Kỳ yểm trợ, họ đã hoà giải với Do Thái, nên vùng West Bank tạm ổn về mặt an ninh cho đến ngày nay.
Đoàn chúng tôi rời khách sạn từ sớm để lên đường thăm Beir Shemesh, một thị trấn nhỏ sát lằn ranh giới giữa lãnh thổ Do Thái và giải đất Gaza.
Trên đường đi, người hướng dẫn dẫn cho chúng tôi biết Beir Shemesh bất ổn, có thể bị pháo kích và bắn hoả tiễn bất ngờ. Anh đã dặn mọi khi nghe còi báo động, phải ra khỏi xe bus, tìm chỗ trú ẩn trong những nhà chống lại được bom đạn thiết lập dọc 2 bên đường.
Chúng tôi đến thăm một trường học kiểu mẫu được gọi là PACT (Parent and Children Together) giúp cho phụ huynh và học sinh Do Thái thuộc gốc Ethiopia, mới định cư tại Do Thái.
Trường học được rào kín, cổng trường luôn khóa và có nhân viên an ninh canh gác như một trại lính. Trường được tài trợ bởi Tổ chức The Jewish Federation tại Los Angeles, trang bị dụng cụ khá đầy đủ và tối tân, là một đặc điểm để giữ gia đình học sinh ở lại vùng mất an ninh.
Ông hiệu trưởng chỉ cho chúng tôi biết, mái nhà được thiết trí đặc biệt có thể chống lại đạn pháo kích. Học sinh được luyện tập thường xuyên để biết ẩn núp khi có pháo kích. Dấu viết bom đạn còn in dấu tại một số địa điểm trong trường.
Dân biểu Michael Eytan thuộc đảng Lekuh tiếp chúng tôi tas.i trương học. Ông trình bầy tổng quát tình hình an ninh trong vùng. Đảng Lekud là một trong những chánh đảng chiếm nhiều ghế tại quốc hội Do Thái, ông đã hy sinh dọn vào sinh sống tại vùng địa đầu giới tuyến, một phần để trấn an dân chúng trong thị trấn Beir Shemesh, một phần thu hút dân chúng tạo ảnh hưởng chính trị cho đảng Lekud, đang có triển vọng thắng thế trong cuộc bầu cử quốc hội đặc biệt vào ngày 10 tháng 2, năm 2009 (Chúng tôi sẽ bàn đến hệ thống chính trị phức tạp của Do Thái trong những bài kế tiếp).
Chúng tôi ăn trưa tại một thị trấn nhỏ Sderot, địa điểm này cách biên giới vùng đất Gaza khoảng 1 dặm Anh. Hình ảnh trai, gái tuổi từ 19 đến dưới 30 trong bộ binh phục, súng AR 15 trên tay, đi lại tràn ngập phố xá trong giờ ăn trưa, người ta có thể mường tượng ra không khí chiến tranh có thể xẩy ra bất cứ giờ phút nào.
Do Thái có chính sách cưỡng bách quân dịch. Các thanh niên thanh nữ thi hành quân dịch sau khi tốt nghiệp trung học. Thanh niên buộc phải vào quân đội 3 năm, thanh nữ 18 tháng và họ có thể bị gọi trở lại quân đội theo nhu cầu an ninh của Do Thái.
Tuy nhiên, chính quyền Do Thái tạo ra một số biệt lệ, thanh niên, thanh nữ theo đạo Do Thái Orthodox , không buộc phải đi lính nếu họ không muốn . Thanh niên Do Thái gốc Á Rập không được gia nhập quân đội vì những nghi ngại về nguồn gốc và sự trung thành của họ đối với Do Thái.
Thiếu tá Avi Keleho, cố vấn cho Chỉ Huy Trưởng vùng đất phía Nam ráp ranh giới Gaza, giúp chúng hiểu biết thêm về những sôi động trong vùng. Cứ khoảng vài ngày quân Hamas lại pháo kích qua vùng này, gây bất ổn cho cả vùng.
Chúng tôi được phép đến sát hàng rào biên giới tại vùng Sderot có thể nhìn thấy các cao ốc trên giải đất Gaza. Chính quyền địa phương đã lập lên 2 hàng rào song song biên giới Gaza. Khoảng chính giữa chừng 500 thước là vùng đất trái độn, Do Thái có thể oanh kích tự do khi có sự xâm nhập từ Gaza. Trên không gian, nhiều khinh khí cầu cố định, trtang bị hệ thống quay phim ngày đêm, phát hiện được mọi di động trong vùng biên giới.
Trước đây nhóm dân Hamas thường chui ra từ các đường hầm, bắn súng cối và hoả tiễn qua đất Do Thái. Ngày nay Hamas nhận được trang bị hoả tiễn có tầm bắn xa, nên Hamas có thể bắn phá Do Thái từ những nơi đông dân cư Palestime, khiến Do Thái bó bay khó trả đũa được.
Trước tình thế bất ổn thường xuyên tại biên giới Gaza, Do Thái đã sửa soạn dư luận thế giới, tố cáo Hamas gây hấn. Hoa kỳ đồng quan điểm vơ;i Do Thái, nhiều lần lên tiếng chống lại những vục pháo kích làm bất ổn nền an ninh Trung đông.
Trên đường trở lại Jerusalem, chúng tôi đã nhìn thấy nhiều đoàn xe chở hàng loạt xe tăng về phía Nam, không mấy ai biết Do Thái đang sửa soạn cuộc chiến Gaza.
Những ngày cuối năm 2008, Do Thái chính thức khai chiến với Hamas, họ đã đưa máy bay, xe tăng, tầu chiến và bộ binh đã tiến vào Gaza, chia cắt vùng này làm đôi. Quân đội Hamas chỉ có súng cối, hoả tiễn cá nhân và mìn tự sát trong tay.
Trong vài ngay qua, quân đội Do Thái hoàn toàn làm chủ tình thế. Người ta tin rằng sẽ có nhiều cuộc cận chiến, từ nhà này qua nhà nọ trong giải đất Gaza. Chính sách chiến tranh cố hữu của Do Thái không ngừng ở giữa chừng để thương thuyết.
Nhiều quốc gia Âu Châu và Nga Sô đã kêu gọi đôi bên ngừng chiến. Lập trường Hoa Kỳ không thay đổi và đã ngăn chặn đưa vấn đề ngưng chiến trước Hội đồng Liên Hiệp Quốc giữa những nước có quyền phủ quyết.
Hoa Kỳ tiếp tục tố cáo Hamas đã gây ra cuộc chiến và làm ngơ cho quân Do Thái tiến sâu vào Gaza. Do Thái tuyên bố rằng họ không có ý định lập đổ, hoặc thay thế các lãnh tụ Hamas. Họ chỉ muốn kiểm soát được vùng này để Do Thái không còn bị pháo kích.
Mặt khác, tin chiến sự những ngày đầu, lãnh tụ Palestine, ông Nizar Rayan, hai vợ và 4 người con đã bị quả bom 2000 cân Anh giết chết. Do Thái có hệ thống tình báo trên đất Gaza rất hữu hiệu, các lãnh tụ Hamas khác phải di chuyển thường xuyên và trốn trong hầm sâu để tránh bị điềm chỉ và bị dội bom. Quân Do Thái đã chiếm những địa điểm chiếm trên các cao ốc về phiá Bắc Gaza.
Tin giờ chót, Hoa Kỳ đã đồng ý hợp tác trong việc tạm hưu chiến. Tuy nhiên Do Thái chỉ ngưng tấn công vào Gaza khi dân quân Hamas buông súng, nhìn nhận sự hiện hữu của Do Thái và các quốc gia đang can thiệp vào cuộc chiến Gaza phải bảo đảm cho Do Thái không còn bị pháo kích. Nói một cách khác Hamas phải đầu hàng.
Trong khi phong trào ủng hộ dân Palestine lên cao trong quần chúng Hồi giáo tại Âu châu, một vài nước trong khối Á Rập lên tiếng phản đối Do Thái, trong đó có Syria, Iran và Lebanon. Tuy nhiên các quốc gia này vẫn án binh bất động. Trân chiến 6 ngày năm 1967 có lẽ còn in sâu trong tâm trí các nhà lãnh đạo Á Rập, dân quân Hamas làm quân cờ thí trong cuộc chiến thần thánh chống Do Thái, họ đang chiến đấu lẻ loi trong tuyệt vọng. (Còn tiếp)
|
English
