Vụ Séralini : Trách nhiệm của giới chính trị về an toàn thực phẩm

Giáo sư Gilles-Eric Séralini, tác giả công trình gây tranh cãi về tác hại loại ngô thay đổi gen NK603.
AFP/JACQUES DEMARTHON

Chủ đề cây trồng biến đổi gen được tất cả các nhật báo Pháp quan tâm.

Hôm qua 21/10/2012, hai tổ chức phụ trách thẩm định các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực an toàn thực phẩm của Pháp ra thông báo bác bỏ các kết luận của nhóm nghiên cứu về ngô biến đổi gen do giáo sư Séralini phụ trách.

 Tuy nhiên, nhiều tiếng nói cho rằng, cần phải có một cuộc tranh luận mang tính công khai, và các nghiên cứu độc lập và minh bạch.

« OGM : nghiên cứu của Séralini lại bị phản bác » là tựa đề bài viết trên Le Figaro.

Tờ báo cho biết, hai định chế khoa học của Pháp là Hội đồng cao cấp về công nghệ sinh học (HCB) và Cơ quan an toàn y tế (Anses) vừa nêu ra tính chất bất cập của nghiên cứu về giống ngô biến đổi gen của hãng Monsanto. « Một trái núi đẻ ra một con chuột », le Figaro đưa ra nhận định như trên để nói về kết quả nghiên cứu này.

Trước đó, thứ Sáu tuần trước, 6 viện khoa học quốc gia Pháp (về nông nghiệp, y học, dược học, công nghệ và thú y) cũng khẳng định rằng nghiên cứu của GS Séralini không cho phép mang lại « bất cứ một kết luận đáng tin cậy nào ».

Gs Séralini đặc biệt bị chỉ trích vì đã giải thích sai các kết quả nghiên cứu. Theo chủ tịch HCB, một số chuột đực (được nuôi bằng ngô biến đổi gen NK603) đã sống lâu hơn nhóm đối chứng, trong khi đó, nhiều yếu tố ngẫu nhiên chi phối sự khác biệt giữa các chuột cái. Các nghiên cứu của GS Séralini không cho phép rút ra kết luận về tính độc hại của ngô biến đổi gen, mặt khác các dữ kiện lại mâu thuẫn nhau.

Theo Le Figaro, một nghiên cứu mới được công bố của nhà di truyền học Agnès Ricroch (AgroParisTech, đại học Paris-Sud-Orsay) trên tạp chí Food and Chemical Technology, cho biết, cho đến nay, ngoài nghiên cứu của ông Séralini, có ít nhất 13 nghiên cứu trong thời gian dài trên các loài sinh vật khác, nhưng không cho thấy tác hại của thực phẩm biến đổi gen.

Về phần mình, Ủy ban kinh tế, đạo đức và xã hội của Hội đồng cao cấp về công nghệ sinh học –HCB – khuyến nghị « một nghiên cứu dài hạn, độc lập và mang tính đối chứng, được tiến hành dưới sự điều hành của các cơ quan công quyền » để đáp ứng các đòi hỏi của xã hội. Dựa trên khuyến nghị của Anses, Bộ trưởng Nông nghiệp Pháp cũng nhắc lại yêu cầu Châu Âu xem xét lại các quy định về kiểm định, cấp phép và kiểm soát cây trồng biến đổi gen.

Về chủ đề này, báo Libération chạy trên trang nhất hàng tựa « Thực phẩm biến đổi gen : Hướng đến một cuộc tranh luận thực sự », với nhận định : các thực nghiệm của GS Séralini bị hai định chế khoa học bác bỏ, tuy nhiên cuộc tranh luận về chủ đề này còn lâu mới kết thúc.

Xã luận của Libération nêu bật một thực tế là, hiện tại « công luận không biết tin vào ai, vào cái gì ». Toàn bộ cộng đồng khoa học Pháp và Châu Âu cho rằng nghiên cứu của GS Séralini thiếu cơ sở, tuy nhiên GS Séralini không công bố các dữ liệu và từ chối các nghiên cứu thẩm định. Trong bối cảnh đó, việc truyền thông phổ biến rộng rãi các kết quả nghiên cứu với các hình ảnh đáng sợ của các con chuột bị u bướu, khiến người tiêu dùng lo ngại.

Bên cạnh việc lưu ý GS Séralini về trách nhiệm công khai nghiên cứu như một nghĩa vụ của nhà khoa học, Libération nhấn mạnh nhiều hơn đến trách nhiệm của các định chế kiểm soát thực phẩm biến đổi gen thể hiện sự công minh, không thiên vị của mình, giống như trong các lĩnh vực khác (như dược phẩm, hạt nhân hay đua xe đạp). Kết luận của xã luận Libération là : Các thực phẩm biến đổi gen đáng trở thành đối tượng cho một cuộc tranh luận công khai giữa các quan điểm trái ngược.

Thành công của « vụ Séralini » : Cảnh báo trách nhiệm của giới chính trị với an toàn thực phẩm

Nhân dịp này, Libération có bài phỏng vấn GS Gilles-Eric Séralini mang tựa đề : « Nỗi ngờ vực hiện nay có lợi cho các ngành công nghiệp ». Bên cạnh đó là bài phỏng vấn nhà xã hội học Francis Chateauraynaud, người theo sát hồ sơ này.

Nhà xã hội học Pháp đưa ra nhận định « OGM : một cuộc tranh luận bị bỏ lỡ, nhưng một xung đột thành công », để nói về các hệ quả của nghiên cứu về ngô biến đổi gen của GS Séralini. Theo chuyên gia về chính sách đối với thực phẩm biến đổi gen tại Pháp và Châu Âu, « vụ Séralini » đã đưa vào trung tâm công luận vấn đề các hiểm họa về y tế và trách nhiệm của ngành độc chất học trong việc đánh giá hiểm họa.

Theo nghĩa này, thì nghiên cứu của Gs Séralini đã thành công, vì - như « một hồi chuông báo động » - nó đã chứng minh cho công luận thấy sự yếu kém của ngành độc chất học, buộc những người có trách nhiệm vốn giữ im lặng về chủ đề này phải có tiếng nói trước công luận và khiến ngành độc chất học một lần nữa trở thành một chủ đề chính trị.

Cuộc chạy đua vào Nhà Trắng sít sao hơn bao giờ hết

Bầu cử tổng thống Mỹ với cuộc tranh luận lần thứ ba giữa hai ứng cử viên, và cũng là cuộc cuối cùng tại Florida, là chủ đề lớn của các báo Pháp. « Liệu Romney có thể đánh bại được Obama ? » là hàng tựa trên trang nhất Le Figaro. Tờ báo nhận định, nhiều thăm dò dư luận đặt ứng cử viên đảng Cộng hòa Romney như người có khả năng giành chiến thắng nhiều hơn. Le Monde thì chạy tít « Cuộc chay đua vào Nhà Trắng sít sao hơn bao giờ hết ».

Theo Le Figaro, ứng cử viên Cộng hòa đã giảm bớt đáng kể cách biệt với tổng thống mãn nhiệm. Trong số 7 cuộc thăm dò dư luận từ thứ Bảy đến nay, có 3 cuộc đặt ông Romney lên trước ông Obama. Chênh lệch lên đến 9 điểm trong cuộc thăm dò của viện Gallup và hai điểm theo 2 cuộc thăm dò khác. Tính trung bình các kết quả thăm dò, theo RealClearPolitics, tỷ lệ người bầu cho hai ứng cử viên là xấp xỉ nhau : Obama với 46,1% còn Romney được 46,9% (tức chênh lệch 0,2%). Còn theo một cách tính khác của New York Times, khoảng cách là 2,5%.

Dù chênh lệnh như thế nào, tình thế hiện nay mang lại nhiều khích lệ đối với ứng viên Romney và gây lo âu cho tổng thống mãn nhiệm Obama. Tuy nhiên, để có thể dự đoán chính xác hơn, số lượng ủng hộ dự kiến của cử tri bình thường này còn phải được lý giải dưới ánh sáng của hệ thống bầu cử Mỹ, với vai trò quyết định của các « đại cử tri ».

Theo Le Figaro, ứng cử viên Romney có nhiều lợi thế. Thứ nhất là chính bản thân ông, với tư cách một cựu thống đốc tiểu bang thận trọng, ôn hòa, nghiêm túc, « một người cha tốt », bất chấp việc ông là tín đồ của giáo phái Mormon. Thứ hai là, các kết quả không hoàn toàn khả quan của nhiệm kỳ của tổng thống mãn nhiệm. « Lá bài thứ ba » của ứng viên Romney là uy tín của Obama đang bị giảm sút trong giới trẻ, phụ nữ và các sắc dân thiểu số, là giới cử tri vốn ủng hộ đông đảo Obama.

Obama hướng đến cử tri nữ

« Obama trên đường chinh phục cử tri nữ » là tựa đề bài viết trên trang quốc tế của Le Monde. Le Monde nhận định, chưa bao giờ, kể từ những năm 1970, xã hội Mỹ lại phân hóa đến như vậy về các vấn đề của phụ nữ, ví dụ quyền phá thai. Theo một điều tra của viện Gallup, quyền phá thai là mối quan tâm của 39% nữ cử tri tại các « swing states », các tiểu bang mà không có đảng nào có sẵn ưu thế tuyệt đối. Tổng thống mãn nhiệm Obama và đảng Dân chủ đã khai thác tuyên bố của một thượng nghị sĩ Cộng hòa về hành động « cưỡng hiếp hợp pháp » ngày 16/08/2012, để tranh thủ sự ủng hộ của các cử tri nữ.

Tuyên bố gây phẫn nộ kể trên khiến một số cử tri nữ, nạn nhân của cưỡng hiếp, vốn ủng hộ đảng Cộng hòa, đã công khai bày tỏ lập trường ủng hộ đảng Dân chủ. Kể từ tháng 7 đến nay, đã có 30.000 spot quảng cáo ủng hộ Obama đề cập đến chuyện phá thai đã được công bố trên toàn quốc, chiếm 10% tổng số các quảng cáo tranh cử của tổng thống mãn nhiệm.

Tổng thống Obama khôi phục vị trí của Mỹ trên thế giới

Về chủ đề chính trong cuộc tranh luận cuối cùng giữa hai ứng viên vào Nhà Trắng, Libération có bài « Obama khôi phục vị trí của Mỹ trên thế giới », với cuộc phỏng vấn bà Anne-Marie Slaughter, từng là giám đốc bộ phận dự báo chiến lược của Bộ Ngoại giao Mỹ từ năm 2009 đến 2011.

Mặc dù về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, lập trường của hai ứng viên tổng thống rất gần gũi, tuy nhiên Libération nhấn mạnh đến các khác biệt qua phát biểu của cựu chuyên gia ngoại giao Mỹ. Theo bà Anne-Marie Slaughter, tổng thống Obama đã thành công trong việc đưa Hoa Kỳ trở lại với thế giới, đặc biệt với việc kết thúc cuộc chiến tại Irak, đang kết thúc cuộc chiến tại Afghanistan, triệt hạ thủ lĩnh Al-Qaida, cũng như điều hành tốt ứng xử của Hoa Kỳ liên quan đến các cuộc nổi dậy dân chủ trong các nước khối Ả Rập. Việc Hoa Kỳ độc lập về năng lượng, không còn bị phụ thuộc vào các nước vùng Vịnh, mang lại nhiều triển vọng cho tương lai của nước Mỹ.

Armstrong : Sự sụp đổ của một thần tượng

Sự kiện tay đua xe đạp huyền thoại người Mỹ Lance Armstrong bị tước danh hiệu, vì dùng doping, cũng là chủ đề quan tâm đặc biệt của các báo Pháp. Ở một đất nước, mà xe đạp là môn thể thao vua, nơi cuộc đua xe đạp vòng quanh nước Pháp là sự kiện thể thao được theo dõi nhiều nhất trên thế giới, thì việc Armstrong – 7 lần vô địch Tour de France – bị tước danh hiệu thực sự là một trái bom.

Nhật báo L’Humanité chạy trên trang nhất « Sự sụp đổ của một ông trùm ». Le Figaro : « Armstrong, dối trá và đổ nhào ».

Theo Libération, UCI - Liên đoàn đua xe đạp thế giới - đã ra quyết định trước sức ép của giới đua xe, các nhà tổ chức, các đội tuyển cũng như các ông bầu. Cuối cùng thì định chế thể thao này cũng phê chuẩn toàn bộ báo cáo Mỹ đề nghị trừng phạt Armstrong, vì sợ đi vào chi tiết.

Tờ báo mô tả quyết định này với giọng điều hài hước : « (…) UCI, ẩn náu trong hầm cố thủ Aigle (Thụy Sĩ), muốn chấm dứt nhanh chóng một giai đoạn tồi tệ trong lịch sử môn đua xe đạp, với nguy cơ để lại một khoảng trống trong các bảng huy chương (Huy chương vàng của Armstrong bị tước nhưng sẽ không có ai khác được nhận thay) ».

Bạo lực với phụ nữ xảy ra thường xuyên nhất tại các gia đình nghèo

Tờ báo Công giáo La Croix đặc biệt chú ý đến tình trạng phụ nữ bị bạo hành qua một cuộc điều tra đặc biệt được công bố ngày hôm nay.

Báo cáo của Đài quan sát Quốc gia về tội phạm Pháp (ONDRP) cho biết, các phụ nữ nghèo tuổi từ 35 đến 39 và sống ở đô thị là các nạn nhân chính của bạo lực gia đình. Nghiên cứu kể trên cũng làm nổi bật lên sự chênh lệch rất lớn, giữa số lượng các bạo lực được thông báo và số vụ việc được đưa ra xét xử.

Theo La Croix, đây là một báo cáo rất quan trọng cho thấy một toàn cảnh và tính chất phức tạp của bạo lực gia đình. Báo cáo này dựa trên kết quả điều tra trong vòng 4 năm (2008-2012) với 66.920 phụ nữ, theo đó khoảng 1,2% trên tổng số những người được điều tra, tuyên bố bị chồng bạo hành.