(1 nanometer = 1/1 000 000 000 mét)                            
       Đó là không gian, còn về thời gian thì sao?  Vũ trụ được thành lập sau tiếng nổ Big bang cách đây 13,7 tỷ năm trong không gian. Địa cầu được thành lập vào khoảng 5 tỷ năm trước. Vào khoảng ba tỷ năm xưa trên địa cầu chỉ có stromatolite( cyanobacteria ). Cây cỏ, chó mèo , heo chuột, gà vịt, tôm cá đều chưa có. Nhìn hõa tinh, đó có thể là hình ảnh của quá khứ hoặc tương lai của địa cầu.    
       Khoảng 225 triệu năm trước, thời đại của khủng long thì Đại tây dương chưa được thành lập, chỉ mới là vết nứt trên lục địa Pangea. Với vận tốc tách rời bằng vận tốc mọc của móng tay chúng ta, Đại tây dương đã có kích thước ngày nay. Khủng long đã ngự trị địa cầu đến suốt 160 triệu năm sau đó bị tận diệt vào khoảng 65 triệu năm trước. Con người chỉ xuất hiện sau khi khủng long bị tận diệt vào khoảng 62 triệu năm nhưng chỉ là những con người (Homosapiens) sống rất sơ khai, tuổi thọ ngắn ngủi chỉ vào khoảng 30 tuổi, dân số rất ít ỏi sống thành từng nhóm rải rác. Cách đây khoảng 70 000 năm, dân số toàn thế giới chỉ còn độ 20 000 người, năm 2008 thế giới có 6,7 tỷ người. Lịch sử thế giới chỉ xác nhận được văn minh nhân loại lâu nhất là 7 000 năm nay thôi mặc dầu là loài người đã xuất hiện 3 triệu năm trước. Việt sử thì trước thời Hùng vương là câu chuyện đã lủng củng với hoang đường, trăm trứng, trăm con.    
       Chúng ta ra đời đều ngơ ngác sống như nhau, bố mẹ nuôi nấng, giúp đỡ và dạy ta ráng học thành tài để ấm vào thân, kiếm nhiều tiền để sống sung sướng nhưng mưu cầu hạnh phúc chân thực không đơn giản là chỉ cần có nhiều tiền và địa vị xã hội là đủ. Thân xác của chúng ta cũng như của cha mẹ, ông bà tổ tiên chúng ta và cả nhân loại chỉ toàn là sự vay mượn các nguyên tố hóa học trong thiên nhiên và sẽ trả hoàn lại bằng cái chết bất cứ lúc nào và  bất cứ nơi nào . Các sinh hoạt của những động vật cao cấp, cụ thể là của nhân loại đều bị điều khiển và thúc đẩy bởi  kích thích tố nam là testosterone và kích thích tố nữ là estrogen. Các bạn sống cạnh tranh, so sánh , ganh đua, phô trương nhà cửa , sự giàu có, quyền lực cũng chỉ là so sánh hơn thua giữa những kiếp phù sinh với nhau như bacteria (vi khuẩn) so sánh với nhau trên hạt cát vậy. Lượng testosterone và estrogen của chúng ta đang tàn lụi dần. Phụ nữ đang đối mặt với thời mãn kinh (menopause) và hằng loạt bệnh tật đi kèm. Nam giới cũng có andropause (male menopause) tuy có chậm hơn và cũng bao nhiêu bệnh tật của tuổi già phải đối phó. Testosterone giúp nam nhi ngẫn đầu làm oai nhưng cũng chỉ để đáp ứng và phục vụ cho sự dâng trào và kêu gọi của estrogen của nữ giới. Học giỏi để vào trường lớn, học cho kỳ được ngành hái nhiều tiền, leo cao trong bậc thang của xã hội cũng chỉ để có nhiều tiền nhiều cơ hội tìm bạn tình (cũng có nhiều trường họp bạn tình là cùng giới tính), cuối cùng  cũng vì testosterone và estrogen thôi. Sự ham muốn lên tivi, ăn mặc đẹp, khiêu gợi, hấp dẫn,  tranh cơ hội lên sân khấu để được nhiều người biết đến cũng là một phần của trò chơi testosterone-estrogen này. Quyến rũ (seduction) là môn thể thao quốc gia của nước Pháp. Thơ văn nhạc cũng nằm trong chưong trình này. Tôi vừa mô tả chân thực cuộc sống của các bạn trong 40 năm qua đấy.
       Thời gian đi từ trừ vô cực đến cộng vô cực , tuổi thọ của nhân loại so với tuổi của vũ trụ còn chưa đáng kể sá gì sự hiện hữu của 1 kiếp người.
       Mặt trời đã soi sáng 5 tỷ năm qua và đem sự sống trên địa cầu, nhưng đến 5 tỷ năm nữa thì lượng hydrogen  để chuyển biến thành helium trong phản ứng fusion (tạm dịch hợp tố) này cũng sẽ cạn kiệt. Mặt trời tắt , sự sống chấm dứt, địa cầu lại lặng lẽ trở lại hằng tỷ năm và sau đó cũng biến mất trong không gian vô tận vì bên ngoài vũ trụ có gì nữa thì cả trí tưởng tượng của con người cũng bị giới hạn.
        Địa cầu đã trải qua supervolcano(siêu núi lữa) cách đây 70 000 năm làm dân số nhân loại đến gần mức bị hủy diệt và buồng magma khổng lồ ở Yellow Stone của nước Mỹ chính là nguyên nhân gây nên supervolcano có nổ tung và phun trào trở lại không?       Địa cầu có thể bị nổ tung ? Một hành tinh trong thái dương hệ đã nổ tung trước đây mà chưa rõ nguyên nhân, biến thành đai Asteroid cung cấp vẫn thạch cho quả đất.       
Mặt trời có nổ tung tạo hiện tượng supernova với vận tốc 30 000 km/giây chấm dứt sớm toàn bộ sự sống trên quả đất?
       Sao chổi (comet) đã từng quét qua 65 triệu năm trước đây được cho là nguyên nhân diệt chủng của loài khủng long có trở lại tàn sát loài người? Nhân loại liệu có  hạ  nổi kỷ lục tuổi thọ  của loài khủng long khi các chính phủ của toàn thế giới đều có bản chất như mafia, có gây thế chiến hủy diệt toàn bộ nhân loại trước khi mặt trời tắt? Sự sống rất mong manh , kỳ diệu và đầy huyền bí và loài người được an ủi bằng tiện nghi rất nhiều khi có những khám phá  Khoa học và  kỹ  thuật cao phục vụ  cho chính mình, cụ  thể  mới nhất phải nói đến là  nanotechnology (công nghệ nano) với bao nhiêu ứng dụng vào ngành xe hơi, quốc phòng, điện lực, sinh môi, y học v.v…
       Y học thì người ta đã dùng bionanosensors để tìm 4 loại RNA (ribonucleic acid) liên quan đến ung thư miệng, dùng biomarkers để tương lai có thể chẩn đoán ung thư vú, buồng trứng, tụy tạng, bệnh Alzheimer,AIDS, bệnh tiểu đường và osteoporosis từ nước miếng. Nanomedicine sẽ giúp chữa bệnh đến mức độ phân tử. Nanoparticles (hạt tử nano) đang được dùng để đưa thuốc chính xác đến mô hay cơ quan mong muốn.
       Trong  ngành điện tử , người ta đang thực hiện quantum computers (máy điện toán lượng tử ) giúp làm nhiều chuyện cùng 1 lượt, lưu trử thông tin thật lớn hơn computer hiện hành. Quantum processing (xử lý lượng tử) sẽ làm tính nhanh hơn supercomputers hằng triệu và có thể hằng tỷ lần. Electron spin (sự quay điện tử) với giá trị -1/2 và +1/2 sẽ được dùng như qubit tương tự như computer bit , 1 sẽ được cho tương đương với +1/2 và 0 tương đương với -1/2.
       Trong ngành không gian thì ống nano than vách đơn (single-walled carbon nanotube) được làm thành dạng ribbon nhẹ và siêu chắc để đưa thang máy lên quỹ đạo trái đất, lên cung trăng và hõa tinh ( “cái này là bắt thang lên hỏi ông trời , có tiền cho gái có đòi được không đấy. “).
       Human Genome  Project năm 2003 cho thấy DNA (deoxyribonucleic acid) của  loài người chỉ có 25 000 genes và  khi so sánh với DNA của hắc tinh tinh chimpanzee thì thấy có đến 99% genes giống nhau nhưng người và hắc tinh tinh là 2 loài khác biệt nhau rất nhiều. Genes chỉ là 1 phần của sự quyết định, sự khác biệt này chính là do các gene switches chỉ định bật gene nào lên và tắt gene nào trong chuỗi DNA. Hiện các nghiên cứu đang tập trung vào gene switches nằm trong đống từng được coi như chuỗi đồ junk(đồ bỏ, không quan trọng) ATGCCGA… của DNA. Trước đây Khoa học gia chỉ thấy có 4 nucleotides:
-         Adenosine được viết tắt là A,
-          Cytosine la C, -         Guanine là G -         và Thymine  là T.
Nay người ta tìm thấy trong DNA, nucleotide thứ 5 là 5-methylcytosine và thứ 6 là 5-hydroxymethylcytosine nữa. Ngành Epigenetics là ngành mới trong ngành Sinh học (Biology) đã đóng góp trong sự khám phá này.
       Cũng nên nhắc lại là genes “Sirtuin” và “DAF2” đã được nhận diện là giúp sinh vật kéo dài tuổi thọ nhưng dầu có làm được điều này không phải tất cả chúng ta được hưởng hết đâu. Những người có quyền lực và gian ác  sẽ tranh nhau hưởng trước.
       Đừng chạy đua vào quyền lực và gian ác nhé vì còn điều kỳ diệu hơn nữa là qua đời sống tâm linh và nhất là nhờ khí công của nhà Phật, con người có thể liên lạc nhiều hơn với vũ trụ và bao nhiêu điều thần bí xảy ra như ở thế giới siêu hình mà Khoa học không tài nào giải thích nổi như :
- Thiên nhãn thông có thể thấy hết vạn vật chúng sinh,
- Thiên nhĩ thông nghe và hiểu hết các ngôn ngữ của chúng sinh,
- Tha tâm thông có thể hiểu được tâm niệm của lục đạo chúng sinh gồm trời, người, a tu la, địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh,
- Túc mệnh thông biết được trăm vạn kiếp của bản thân và lục đạo chúng sinh, - Như ý thông còn gọi là Thần túc thông có thể biến hóa tùy ý và phi hành trong hư không vượt qua mọi chướng ngại, - Lậu tận thông là dứt bỏ hết mọi phiền não, không còn chịu sinh tử và đạt tới giải thoát, chỉ có ở những bậc thánh, Phật và Bồ Tát đã khai ngộ.    
       Nhắc đến các thần thông này để các bạn biết những chuyện siêu nhiên mà thỉnh thoảng chúng ta nghe đến như các nhà tâm linh mà bên Việt nam, họ gọi là nhà ngoại cảm tuy chưa phải là thần thông nhưng liên lạc được thế giới bên kia cũng đã làm cho chúng ta kính phục muôn phần.         
       Hành trình của mỗi chúng ta từ hư không đến được thế gian này thật là gian nan. Hằng 300 triệu mới có một là chúng ta, từ tinh trùng của người cha để kết hợp với trứng của người mẹ. Mẹ cưu mang ta bình an trong 280 ngày để tạo cho ta hình hài lành mạnh hay bệnh hoạn mang những yếu tố di truyền của cha và mẹ.  Ra đời được lành  mạnh đã là quá may mắn rồi. Sự lo lắng, toan tính , cách ăn uống thiếu trách nhiệm với thân thể, sự tham lam, ham hố đẩy con người ta chạy theo tiền bạc , vật chất và quyền lực càng làm  cho con người ấy nhiều phiền muộn hơn, thân thể hao mòn nhanh chóng hơn, tâm hồn đau khổ hơn và quan trọng là bỏ mất cơ hội quý báu lúc đang sống để chăm sóc cho tâm linh, để giải bớt cái nghiệp (karma) của mình. Chúng ta đến với trần gian không có gì cả và khi chết đi cũng sẽ không mang gì theo được gì ngoài cái nghiệp gồm 2 thức gọi là Mạt Na Thức và A Lại Da Thức mà theo kinh Phật sẽ được mang theo vào thân thể của kiếp sau. Mạt Na Thức sao chép tánh nết, bản năng, năng khiếu, suy nghĩ, tư tưởng, căm thù, uất hận, sợ hãi, nuối tiếc, tham lam, hung ác, keo kiệt hay bao dung, bình tâm, hào hiệp v.v… của người lúc sống và trao lại cho A Lại Da Thức lưu giữ để mang vào kiếp sau. Vậy lúc còn sống, ta nên làm gì tức khắc ngay bây giờ không trì hoãn thì tùy vào mỗi chúng ta lựa chọn vì cái chết có thể đến cho ta bất cứ lúc nào và bất kể nơi đâu, đúng như câu nói: “Sinh hữu hạn, tử vô kỳ”, sinh ra thì ta có thể biết được hạn kỳ nhưng chết thì không biết được lúc nào.