Đến ngày hôm nay, tôi vẫn còn biết có người bạn cùng khóa 23 ở bên Mỹ nhưng đang có vợ ở VN , một người bạn 23 ở Texas dự tính về VN để dưỡng gìa, một  bạn Việt kiều rất già có vợ trẻ, cứ sáu tháng ở VN, vài tuần về  Mỹ…

1. Tài chánh
2. Tình người
3. Con cháu
4. Thời tiết
5. Thức ăn
6. Y tế
7. An ninh
8. Môi trường
9. Luật pháp
10. Chính trị

Cách đây 12 năm, lúc tôi được 49 tuổi, đã xa đất nước VN được 24 năm nghe tin chính phủ Cộng sản đổi mới chính sách, quên hết hận thù khúc ruột ngàn dặm, bỏ qua quá khứ, hướng về tương lai, đoàn kết một nhà …

Lúc đó tôi cũng như rất nhiều người Việt kiều so sánh một vài điều về tài chánh, về vật giá, về tình ruột thịt, bà con giữa xứ Mỹ và xứ VN… nhưng quên mất nhiều chi tiết  quan trọng mà mình ở đất Mỹ  thì không thấy được những cái sự việc khác rất thực tế đang xảy ra ở VN.

Sau 2 lần về thăm lại  VN năm 2000 và năm 2007 cùng với nhiều tin tức  về vô số vấn đề …trong 10 vấn đề nêu trên chỉ thấy phần lớn là xấu, nhất là vấn đề y tế, an ninh, luật pháp.

Tôi đã bỏ hẳn ý định về VN để nghỉ hưu

Đến ngày hôm nay, tôi vẫn còn biết có người bạn cùng khóa 23 ở bên Mỹ nhưng đang có vợ ở VN , một người bạn 23 ở Texas dự tính về VN để dưỡng gìa, một  bạn Việt kiều rất già có vợ trẻ, cứ sáu tháng ở VN, vài tuần về  Mỹ… Một sối Việt kiều dự tính về VN để sống  luôn …

Số còn lại mấy chục năm trước họ nhớ VN tha thiết, nhớ miệt mài, có về VN sống  thì ”ăn đất, ăn cát cũng chịu”… sau đó họ xây vài ba căn nhà ở VN. Bây giờ đa số  họ không còn có cái tình cảm như những ngày xưa, bắt đầu bán dần tài sản nhà cửa ở VN và chỉ về VN thăm viếng mà thôi, và quyết định sẽ chết ở Mỹ…

Tôi nêu dưới đây là những câu chuyện rất thật mà tôi đã theo dỏi trên 20 năm và phỏng vấn họ nhiều giai đoạn, từ lúc họ nhỏ những giọt nước mắt nhớ về quê hương, lúc họ gởi tiền về VN xây nhà, cho đến lúc họ gặp tôi chấp tay xá xá lia lịa vì sợ, rất sợ cái gọi là đất nước Việt Nam của Cộng sản.
Chị Gẫm nói với tôi rằng “ Chú Nam đừng phổ  biến những tin nầy sợ người ta hiểu lầm,
anh chị là người vong bản quên đi đất nước quê hương của mình mà lại còn nói cái xấu nữa”.

Những người bạn Việt kiều của tôi đang ở VN hay dự tính về VN tôi sẽ lần lượt phỏng vấn họ, hy vọng họ cho tôi biết những sự thật bây giờ và tương lai, bỡi vì họ quan niệm “người ta sống được thì mình sống được …”, “đừng có hù nhé…”, ”.về VN thì sống mấy đời cũng không hết tiền, vật giá thì quá rẽ …”,  “bên Mỹ nầy cực quá, mình về VN có nhà lớn hơn, có kẻ hầu người hạ, có tình bà con đậm đà thắm thiết, vui gấp ngàn lần ở Mỹ ….”,  "mình đừng làm chính trị chống chế độ thì đâu có ai khó dễ gì được …”

Tôi không dám nói nhiều cũng ngại .các người bạn nầy sẽ ghét mình, thành thử cứ để thời gian và thực tế sẽ phơi bày trắng đen, biết đâu họ lại sống được như những  người khác, làm bạn với Công an hiền lành, thương dân…

Tôi cố gắng thật khách quan khi viết bài nầy, nhưng có thể còn rất nhiều thiếu sót, .nếu vô tình đụng chạm thì xin người đọc miển thứ và chỉ giáo thêm trong tinh thần xây dựng.

Sau đây là chi tiết 10 điều căn bản :

I. Tài chánh:

Không có gì khó khăn khi so sánh lợi tức ở Mỹ hay ở ngoại quốc đối với lợi tức đầu người ở VN. Về VN sống thì có người giúp việc, có người nấu ăn, tiền hưu bổng xài cả đời không hết ….Trước năm 2010 có thể nói rằng vật giá ở VN còn rẽ so với ngoại quốc. 

Anh Thu ở xóm tôi mới về VN, trở qua Mỹ đầu tháng 4/2011 nói rằng vật giá ở VN bây giờ rất cao, thí dụ: Một tô mì Vit tiềm trong một tiệm ăn trung bình giá  khoảng VN 75.000,

II.   Tình người:

Nếu Việt kiều về thăm viếng một thời gian ngắn thì thấy ai ai cũng đối xử với mình trong tình cảm đậm đà thân thiện.
Người VN mình tình cảm đậm đà nhưng không dễ gì bị “người dưng nước lã”  gạt, nhưng đau nhất trên đời là bị thân nhân bà con ruột thịt của mình gạt ngon ơ đau đớn lắm.

- Cô Nữ-Chị Hà: người Tuy Hòa, về VN xây nhà, lựa mấy đứa cháu ngoan hiền đứng tên. Một thời gian sau chúng nó đem cầm sổ ĐỎ phải bỏ tiền ra chuộc tức muốn oi mau…

- Vợ chồng ông Điều, dân Quảng Bình di cư, bị cô em vợ sang đoạt hết mấy căn nhà ở VN tức muốn đứng tim …

- Dì dượng bên bà xã của tôi ở San Diego, về VN cưới thằng chồng VN cho con gái bên Mỹ, sang đây cao thủ đánh cắp hơn USD 60.000, ông bà tức quá, bây giờ chỉ cầu xin Chúa và đức Mẹ mà thôi…

- Ngày Arpil-18-2011, trên Việt báo online tình mẹ con bà cháu ruột thịt tiêu tan chỉ vì tranh dành mảnh đất ở Thủ Thiêm …

- Cũng trên tờ Vietbao online, mục blog chuyện thật “Bà già ngu” bỏ tiền xây nhà ở VN, không ngờ mấy đứa em đem bán sạch, ở Mỹ một ổ bánh mì mà không có tiền mua, đấm ngực kêu trời …

Còn nhiều lắm chỉ toàn là những trường hợp bị những người ruột thịt của mình gạt gẩm mà thôi ….
Ai cũng nói “Không biết mấy người bất lương đó ra sao, chứ anh hay (chị )hay (cháu) hay (…) của tôi không như tụi đó đâu, gia đình tôi gia giáo, lễ nghĩa không lẽ họ dứt tình ruột  thịt hay sao …..

Xin thưa rằng những người bị gạt là những người đầu có sạn, những con cáo già, không dễ có  người  xa lạ nào gạt được họ đâu, nhưng mọi người nên nhớ là sau vài chục năm xa cách  Cộng Sản đã biến cải người dân, những người ruột thịt của mình thành những tay cao thủ "độc cô cầu bại", những Việt kiều bây giờ đối với khúc ruột ngàn dậm là những con cừu non mà thôi …

III.  Con cháu:

Người già ở ngoại quốc thì nhớ  VN, còn về thăm VN thì nhớ con cháu ở ngoại quốc.

- Anh Tư-chị Gẫm: mê xóm Bóng, Nha Trang, 12 năm về trước nhất định về già sẽ về VN để sống, có nghèo cũng chịu. Bây giờ có 3 đứa cháu ngoại, 4 đứa cháu nội, tất cả đều ở Mỹ,…thương quá xá, xa một ngày cũng nhớ, thành ra cũng là một lý do bỏ luôn cái việc về VN để ở …

- Tôi có quen với một người bạn trẻ  trên dưới 50 tuổi dự trù tương lai sẽ về VN về vùng quê để dưỡng già. ”Người ta sống được thì mình sống được …” nhưng người bạn đó chưa nghĩ tới đứa con trai một của mình ở bên Mỹ mà vợ chồng cưng nhất trên đời, nếu họ có vài đứa cháu nội không biết họ có dứt khoát bỏ con cháu bên Mỹ nầy mà về VN ở luôn hay không, chưa kể còn nhiều vấn đề khác nữa như vấn đề sức khỏe, an ninh …

IV.  Thời tiết :

Quá nóng ở VN so với nơi cư ngụ của mình ở ngoại quốc.

Bà mẹ của người bạn trong sở , tuổi gần 80, mấy năm về trước lúc nào cũng đòi về VN để sống. Mùa Đông năm 2010 bà về thăm VN để sửa sọan về ở luôn,  tôi gặp bà trở về Mỹ…

Bà bảo tôi rằng sẽ chết ở bên Mỹ, không về VN nữa…

Hỏi mãi bà chỉ hé ra một chi tiết nhỏ thôi: "trời quá nóng, chịu không nổi...".

V.  Thức ăn:

Đồ  ăn có thể ngon miệng hơn, rẽ tiền hơn …Gần đây tin tức hàng ngày đầy ngập những chất độc  trong thức ăn .không cần thí dụ...

VI.  Y tế:

Ở VN tiền thuốc thang bệnh viện quá rẽ so với nước Mỹ nhưng kỹ thuật, vệ sinh thì quá …trừ việc đi trồng răng.
Trồng răng bên VN rất rẽ…khoảng USD 100/cái so với Mỹ khoảng  USD 1.000/cái.

Anh Tư-chị Gẫm: Về VN bị bệnh, trong lúc chờ mổ ở Nha Trang thấy ông bác sĩ còn bận đồ ngủ pyjama, mổ bệnh nhân dao kéo mổ xẽ máu me đầy chậu, ruồi nhặng bu đầy, dùng nước lạnh trong vòi rửa xong mổ tiếp cho bệnh nhân thứ hai …

Tôi về VN lần đầu, chỉ có 3 tuần thôi mà bị hai thứ bệnh : tiêu chảy vì ăn cây kem và ho vì ngủ dưới bốn cây quạt trần …

Khi bị bệnh thì việc đầu tiên là tôi muốn bay trở về Mỹ lập tức vi thuốc ở VN không trị nổi …

Rất nhiều người già về VN chơi bị bệnh, con cháu gởi  phi cơ cho họ trở về Mỹ liền ngay, như những người còn trẻ cũng đổi vé phi cơ trở về Mỹ khi biết bệnh của mình hơi bị nặng …

VII.  An ninh:

Quá tệ, cướp giật ở thành thị, trộm cướp ở thôn quê …

- Cô em vợ  vượt biên lúc 14 tuổi, sang Pháp lập gia đình, về VN thăm lúc 34 tuổi cứ tưởng xả hội VN giống bên Pháp, bị cướp giựt xách tay ngay chợ Bến Thành, mất hết giấy tờ làm việc với Công An sợ quá bây giờ không dám về VN …

- Anh Tư-chị Gẫm: mê xóm Bóng, Nha Trang, về xây nhà ở Thành, lúc về thăm VN bị trộm, bị cướp vài lần, nhà cửa giao cho đứa em xây bất hợp pháp, bây giờ cho không chánh quyền để đở tốn tiền thuê nhân công phá bỏ….

VIII.  Môi trường

Từ không khí, nước  sông, nước hồ  ô nhiểm đầy bệnh truyền nhiểm như hepatitis, bệnh lao, bệnh lãi …
Nếu sống ở ngoại quốc với những điều kiện vệ sinh khi đã quen thì về VN mà tính ở luôn thì thì cũng phải là  một  người không bao giờ sợ bệnh, không sợ dơ và thật sự thương xứ VN lắm đó …

IX.   Luật pháp:

Luật rừng, hối lộ là qua được hết, làm ăn lớn mà chi không đủ thì cũng có ngày bỏ của chạy lấy người …

Công an là vua, bỏ tù bất cứ ai chống chế độ một cách hợp pháp, ai ai cũng biết chẳng cần thí dụ …

X.   Chính trị:

Quá tệ đảng CS tàn ác độc tôn, bỏ tù thủ tiêu những người yêu đất nước, thương dân tộc, nói ra sự thật,  kể cả những đãng viên lâu đời …
Dân chúng sợ sệt, không có dân chủ , nếu sống quen ở nước tự do thì không biết có chịu nổi cảnh sống nầy hay không… Chắc ai cũng biết, không cần thí dụ …

Để kết luận, tôi mượn lời của ông Khánh Hưng “…Ở trên trái đất nầy, không hề có thiên đàng. Điều mà anh và tôi tìm kiếm không phải là một xã hội hoàn hảo, mà là một xã hội ít có sự bất công hơn, ít có sự lừa dối hơn, và ít có cái xấu hơn.
Trong ý nghĩa nầy, thì nước Mỹ là một mô hình tốt hơn vạn lần so với cái xã hội Việt Nam Cộng Sản, nơi mà sự ác, sự bất công, và sự lừa dối đang thống trị xã hội…”

Dân Đen –Đệ Nhị Bảo Bình (Oklahoma city)