Ông Dawson giơ tay ngoắc, gọi:
– Tim, mày làm ơn đi kiểm tra lại các mối giằng buộc và hệ thống máy hơi. Tao muốn tất cả phải bảo đảm tuyệt đối, không phải tao không tin mày, nhưng công việc là công việc!
Tim trả lời:
– Ok, tao đi kiểm tra đây, mặc dù tao đã biết là tất cả đã an toàn.
Tim thông cảm với Dawson. Nó làm quản lý vô cùng bận rộn, mọi việc đổ lên đầu nó, trên thì chủ la rầy, dưới thì nhân viên cứng đầu. Nó phải làm sao cho vừa lòng chủ mà cũng không căng thẳng với nhân viên. Mọi việc phải chính xác, nếu có sai sót gì thì nó là người đầu tiên chịu trách nhiệm. Công việc nó thật khó chứ chẳng phải chơi, ở cái xứ này việc an toàn là trên hết, phải lăn ra làm và chịu trách nhiệm việc mình làm, không có chuyện: “Tao tin ở mày”. Nhớ năm kia có thằng bé chơi đu quay bị té, lỗi một phần ở thằng bé không chịu nghe theo chỉ dẫn. Ấy vậy mà ba mẹ nó đi thưa, bọn luật sư và bác sĩ làm hồ sơ gian để ăn tiền bảo hiểm, sau khi bồi thường xong đoàn xiếc tưởng chừng sạt nghiệp luôn. Ông chủ thương lượng với nhân viên:
-Ðoàn xiếc chúng ta cạn tiền vì vụ kiện, giờ mọi người thắt lưng buộc bụng, giảm lương và các khoản phúc lợi, bằng không thì đoàn xiếc chúng ta khai phá sản.
Ða số mọi người chấp nhận để đoàn xiếc còn họat động, duy có thằng Jackson D thì không bằng lòng:
– Shit, lời ăn lỗ chịu, sao bắt tôi phải gánh? Hôm nay ngày cuối của tôi.
Thế là nó ra đi, con Annie A, bồ thằng Jackson D ca cẩm:
– Lương đã thấp còn giảm nữa sao sống nổi?
Nó rời đoàn đi theo thằng bồ luôn. Hai đứa đi rồi, việc của nó những người còn lại phải làm bù trước khi có người mới. Nhiều người bực bội vì vừa giảm lương mà lại làm thêm việc, tuy vậy vẫn phải cố đu theo đoàn vì chưa biết đi đâu.
Tim theo đoàn này đã mười lăm năm, cuộc sống rày đây mai đó, lang thang khắp góc bể chân trời, khi thì từ bờ Ðông sang bờ Tây, khi thì từ miền Nam ngược lên miền Bắc, lúc thì về miền Trung Tây. Ðoàn xiếc rong ruổi từ thành đô, thị trấn cho đến miền thôn quê heo hút, nơi thì năm ba tuần, nơi thì một hai tháng; đi tới đâu mang tiếng cười sảng khoái cho con nít ở đấy. Dân địa phương cũng thích thú với những màn xiếc tạp kỹ, các trò chơi rộn ràng, các gian hàng ăn uống, quà lưu niệm… Tiếng loa quảng cáo, âm nhạc xập xình, đèn màu chấp chới… làm sống động một góc trời. Ðoàn xiếc tạp kỹ nào cũng thế, không thể thiếu anh hề tóc vàng bù xù, cái mũi cà chua đỏ loét, cái miệng vẽ cười toét đến mang tai và đôi mắt buồn vô hạn; phải chăng đấy là dấu hiệu của cuộc đời, những tấn tuồng cười đó khóc đó của kiếp nhân sinh?
Không biết nhân duyên gì mà Tim gắn bó với đoàn xiếc này, đôi khi tự nhủ lòng và cười thầm mà không biết phải trả lời sao. Sau khi học xong phổ thông, một lần tình cờ đi chơi và thấy đoàn xiếc tuyển người. Tim xin vào làm tạm thời, định bụng sẽ học tiếp hoặc xin một việc ổn định và có tương lai hơn, ấy vậy mà dính luôn đến tận bây giờ. Ban đầu ông Hai, ba của Tim cũng nghĩ là Tim làm tạm thôi nhưng thấy Tim dính chặt với đoàn nên nhiều lần khuyên nhủ:
-Con tìm công việc nào cho nó chính danh, có thu nhập và ổn định chứ theo đoàn xiếc hoài sao được? Tương lai không có, người quen biết chê cười!
Thắm Nguyễn
Tim im lặng chưa trả lời thì ông Hai lại nói:
– Dòng đời nghiệt ngã, người đời bạc lắm con! Người thầy suốt đời dạy chữ cho người, khi nằm xuống không ai đọc cho một chữ. Người nghệ sĩ đem tiếng ca dâng cho đời, khi ra đi chẳng có ai hát cho một lời. Người làm trò suốt đời đem nụ cười tiếng khóc đến cho người, khi tàn hơi không có ai nhỏ cho giọt nước mắt. Người đưa đò suốt đời đưa người qua sông, đến khi mình qua thì chẳng có ai đưa… Con theo đoàn xiếc rong ruổi như thế, rồi ngày mai sẽ ra sao?
Bà Hai cũng càm ràm:
– Con lớn rồi, tìm việc khác cho ổn định, còn phải lấy vợ sanh con, xây dựng tương lai… Con theo đoàn xiếc miết sao được? Nhiều người quen của gia đình cứ hỏi thăm về con và họ xì xầm tiếng bấc tiếng chì.
Tim dạ dạ cho qua chuyện. Một lần nghỉ phép về nhà. Ông bà Hai nói gắt quá, Tim bảo:
– Con muốn sống tự do, cuộc sống của con như thế này cũng được, đừng bắt con theo cái lối mòn. Ba má thương con thì đừng ép con.
Ông bà Hai không nói nữa nhưng trong lòng vẫn xót xa thương cho Tim: “Thằng nhỏ số long đong, cứ như dân du mục, không biết có bùa mê thuốc lú gì mà theo đoàn xiếc quanh năm?”.
Bạn bè Tim cũng cười cợt:
-Sao không tìm một việc gì đó ổn định mà sống?
Tụi nó giờ thành danh hết rồi, thằng Logan làm văn phòng luật, thằng Carpenter lấy bằng bác sĩ, thằng Keith thì làm chủ tiệm nails, con Tammy làm đại lý bảo hiểm… Nói chung tụi nó có tiếng, có tiền trong cộng đồng. Con Tammy bỏ Tim đã lâu, nó cặp với thằng Josh, một đại gia mua bán nhà cửa. Tim và Tammy yêu nhau suốt hai năm cuối phổ thông, sau khi Tim vào đoàn xiếc thì Tammy không hài lòng, nhiều lần cô bảo:
– Anh tìm việc khác đi, theo đoàn xiếc người ta cười chết.
Tim không trả lời, hai tháng sau thì người ta thấy Tammy cặp kè với Josh. Thật tình Josh theo đuổi Tammy đã lâu nhưng ngặt nỗi lúc ấy Tammy còn yêu Tim. Tim biết tin nhưng cũng không buồn. Anh biết chuyện phải thế thôi, cô ấy không có lỗi, nếu anh là cô ấy anh cũng sẽ làm thế. Làm sao một cô gái trẻ có thể sống với anh nhân viên đoàn xiếc, rày đây mai đó. Tiền bạc, địa vị ai mà không ham, cho dù cái danh vị cỏn con là chủ tiệm nails hay văn phòng này nọ… Riêng trong tâm Tim thì chẳng mảy may có ý niệm gì về những cái danh vị ấy. Anh sống và hành xử như một chú bé, làm những gì mình thích, không màng chuyện khen chê của người đời. Bởi thế trong nhà và bạn bè vẫn bảo: “Cái thằng xìu xìu ểnh ểnh, chẳng có chí tiến thân”. Từ khi Tammy bỏ, ban đầu cũng thoáng chút cô đơn, có lần sau đêm diễn. Tim cùng các bạn diễn vào quán bar trong thị trấn uống thả giàn, cả bọn hú hét tán thưởng những cô gái trần truồng múa cột, những tờ tiền xếp nhỏ nhét vào chiếc dây buộc ở bắp đùi và cánh tay các cô, đêm ấy Tim qua đêm với cô gái làng chơi trong lúc hứng khởi lại gọi tên Tammy.
Sáng hôm sau đoàn xiếc rong kéo về miền Cherokee, một thị trấn nhỏ bên bờ sông Cherokee, con sông nhỏ mà nước trong vắt. Ban ngày chưa diễn, Tim ra sông tắm, bọn con nít quanh đấy đang giỡn ầm ĩ cả khúc sông, chúng leo lên những cây sồi có nhành xìa ra mép nước rồi nhảy tùm xuống. Những chú bé con tóc vàng mắt xanh đẹp như những thiên thần, nghịch ngợm không kém những chú bé ngày xưa ở khúc sông quê Tim. Thuở ấy lên mười, Tim cùng lũ trẻ con trong xóm vẫn thường ra sông Hà Thanh tắm, cả một trời kỷ niệm ùa về. Tim cũng leo lên cây sồi nhảy tùm xuống, vùng vẫy đã đời giữa giòng nước trong xanh. Tim nghĩ có tắm trong những bồn tắm sang trọng của khách sạn năm sao cũng không bằng tắm ở khúc sông này. Thằng Jack thấy Tim thân mật với tụi trẻ bèn nhắc nhở:
– Tim, mày cẩn thận! Ðừng có quá thân thiện, không chừng ba mẹ nó thưa mày tội ấu dâm, quấy rối con nít là tàn đời đấy!
– Cảm ơn mày, tao biết, tao vẫn giữ khoảng cách an toàn.
Tim trả lời Jack.
Ở cái xứ này việc gì cũng có thể thưa kiện cả, có những vụ kiện rất mơ hồ và vu vơ tỉ như: có bà uống cà phê, vô ý làm đổ trên đùi, thế là kiện vì cà phê nóng quá. Có người bất cẩn mà té, bèn kiện vì sàn siêu thị trơn. Có cô đi kiện chồng vì sau một thời gian chung sống bị hao mòn thân thể… Những vụ kiện không biết nên khóc hay nên cười? Có phải vì dòng đời như thế nên những anh hề luôn luôn vẽ mặt với cái miệng cười toe toét mà đôi mắt buồn đẫm lệ?
Cái xứ này quả là rất tự do nhưng đừng giỡn mặt với pháp luật, luật là lý không có chỗ cho chữ tình. Có những bộ luật to lớn đồ sộ, bao hàm cả thế giới, thậm chí vũ trụ như chiến tranh các vì sao, các tàu thám hiểm không gian… nhưng cũng có những điều luật vô cùng nhỏ nhặt. Còn nhớ năm xưa, Simpson giết vợ. Vậy mà ra toà lại trắng án. Luật sư quá giỏi, tìm được kẽ hở của luật làm cho quan toà không sao kết án được. Simpson tránh được luật thế gian nhưng luật nhân quả thì không tránh được, chỉ chừng mươi năm sau thì Simpson từ giàu có trở thành nghiện ngập, trộm cắp và chết trong đói nghèo.
Tim theo đoàn xiếc rày đây mai đó khắp bốn phương trời phần nào thỏa cái chí xê dịch của mình, vừa được cái tự do nhiều nhất, không bị trói buộc bởi những khuôn phép sáo mòn, hình thức của người đời.
Trong đoàn xiếc có bà Monica quán xuyến mọi việc trong ngoài, lo việc ăn uống… Bà cao to, ăn to nói lớn mà cũng rất nồng hậu. Khi mới vào đoàn, Tim không thích bà, có lần bà quát:
-Bữa nào mày không ăn thì phải báo trước cho tao biết, tao sẽ không tính tiền bữa đó, bằng không tao sẽ tính.
Bà sòng phẳng đúng tính cách dân giang hồ, không nhưng nhị gì cả. Ấy vậy mà có lần Tim sốt li bì, bà mang một ly mật ong chanh nóng và mấy viên Tylenol đến, rờ trán Tim:
– Mày uống mấy viên Tylenol với ly nước này, ngày mai sẽ khoẻ!
Quả thật vậy, hôm sau bớt sốt, từ đấy Tim nhìn bà Monica với một cái nhìn khác. Sau đó Tim kêu bà bằng mama, bà cười to, chỉ vào ngực Tim:
– Tao không phải là má mì, tao là quản gia cho đoàn xiếc nhé!
Nói xong bà cầm ly Whisky tu một hơi cạn sạch. Tim lại gần bà Monica nói:
– Cảm ơn bà rất nhiều, bà Monica.
Bà nhìn vào mặt Tim:
– Mày cảm ơn tao vì chuyện gì?
Tim cười cười:
– Cảm ơn bà vì mọi chuyện mà cũng chẳng vì chuyện gì cả. Cảm ơn vì dòng đời thế thôi!
TLTP
