Bỏ đất nước ra đi mà ai nấy cũng đều mang tâm trạng vui mừng nôn nóng bởi vì trong cái xã hội tồi tệ này tuổi trẻ chúng tôi làm gì có được tự do...
1. Bất ngờ Ca Dao báo tin nàng sẽ về Việt Nam trong vài ngày tới mà không nói rõ lý do khiến trong lòng tôi tuy có khấp khởi mừng thầm nhưng vẫn cứ thắc mắc tại sao nàng không nói đầy đủ ý nghĩa của sự trở về, nhất là thời gian gần đây đối với tôi nàng tỏ vẻ thờ ơ tránh né đến độ khó hiểu bằng những đối thoại miễn cưỡng, khá nhạt nhẽo...
Tâm trạng đợi chờ của tôi trong trường hợp này không thoải mái chút nào, đây không hẳn là tâm trạng của sự náo nức đợi chờ trong thương yêu mà còn là tâm trạng của một người ngoi ngóp trong kiên nhẫn lẫn hồi hộp. Chẳng hạn như giờ này đây, chung quanh tôi tràn đầy bóng tối nhưng tôi không thể nào ngủ, chỉ cố gắng nằm im trong cảm giác giằng co giữa thương yêu trông đợi về mối tình ghi dấu thật nhiều kỷ niệm nồng nàn của hai đứa, cũng như vừa trộn lẫn một nỗi niềm chênh vênh trải rộng như muốn nhận chìm tất cả những tiếng động dường như còn tiếc nuối vang vọng rời rạc ngoài kia.
Tôi quen Ca Dao tại nhà một người bạn và chú ý ngay đến cô bé có khuôn mặt tuy thật xinh xắn, nhưng dáng dấp thì rụt rè như con mèo khờ nhìn thật dễ thương nên sau đó tôi quyết đeo đuổi cho bằng được vì tin rằng đây chính là người con gái trong mơ của mình, huống chi nàng còn khiến tôi sinh lòng hào hiệp vì cám cảnh trước một gia cảnh oái ăm như tiểu thuyết, trong đó có người cha trầm lặng và đứa con gái không phải do ông sinh ra rồi tiếp theo định mệnh mở thêm một oan trái khác ngay thời gian ông quẩy túi nhẹ bổng đi trình diện tập trung cải tạo theo lịnh của nhà nước là lúc vợ ông chắp nối lại với người tình xưa - người đàn ông trở về hả hê sau đoàn người huyên náo trong những ngày biến động của đất nước. Người đàn ông hãnh tiến đó là một trong trong nhóm nhỏ sinh viên học sinh phơi phới năm nào - đã gây rối Sài Gòn một dạo, sau đó bỏ trốn, lên rừng rồi bặt tăm… bỏ lại người con gái là mẹ nàng với giọt máu vừa được tượng hình trong bụng.
Mười năm đằng đẵng. Cuối cùng, người tù được thả nhưng ông càng lặng thinh gần như vô cảm vì đã nghe về sự phản trắc của người vợ. Ông dường như sẵn sàng để chịu đựng thêm những điều bất ý không lối thoát... Hình như ông cũng chưa bao giờ nói về những chuyện riêng của gia đình bởi ông là người biết kềm chế để cân bằng sự sống... Không phải đến bây giờ ông mới ý thức những điều này đâu mà ngay từ đầu trong ký ức của ông đã trải qua những ngày tháng không bình yên về gia đình, sau này là một cuộc đổi đời... đây chính là chuỗi xích chắp nối một cách khắng khít những mảnh vỡ tan hoang trong lòng mà không có gì cứu vớt được nếu không nhờ đứa con gái bé bỏng đã can đảm chọn đứng về phía ông như một cách báo hiếu người cha đầy độ lượng.
Cùng chịu chung hoàn cảnh thay đổi một thể chế là chịu chung tất cả các thảm trạng khốc liệt, vì thế cha con nàng phải cố gắng lắm, phải dè dặt lắm, phải thu nhỏ đời sống giống như những người chung quanh co cụm lại cọ quậy một cách bất lực trong đáy lưới ngột ngạt, cùng chịu chung một tâm trạng bất an sống mà thấp thỏm đợi chờ vô số bất hạnh nào đó sẽ vô cớ chụp lên đầu vào bất cứ lúc nào.
Tôi xuất hiện đúng lúc như chàng hoàng tử đánh thức nàng công chúa khiến nàng choàng dậy như cánh lá non thở hơi hồn nhiên trong một mùa nắng ấm. Chúng tôi luôn luôn sóng đôi tưởng chừng sẽ kết cục bởi một lễ cưới, nhưng chương trình tỵ nạn bất ngờ mở ra một tương lai tốt đẹp đang vẫy gọi đón chờ. Chúng tôi đang yêu nhau và chưa bao giờ nghĩ tới chuyện chia lìa, nhưng trong hoàn cảnh này những người tuổi trẻ như chúng tôi - những người thanh niên cùng thế hệ hiện tại giống như những con cá mắc kẹt trong vũng nước cạn, làm sao tôi có thể là sợi dây buộc cánh chim trời đang có cơ hội thoát ra cánh cửa chật hẹp bay vút trong bầu trời lộng gió. Vì thế, ngày tiễn nhau, nước mắt nàng thấm ướt cả vùng ngực tôi. Trước khi chia tay, tôi cúi đầu chào từ giã người cha, ông mỉm cười với ánh mắt thật cương nghị nhưng tôi thấy loang loáng ánh lên chút lửa thật nồng.
2. Tôi đứng chen lẫn trong đám đông ồn ào chật chội trong không khí nóng bức nơi cổng chờ của phi trường để đón Ca Dao và cứ bị đẩy qua đẩy lại mỗi lần có người bên trong đi ra khiến tôi nhiều lần phải kiễng chân, bị đẩy lùi vào một góc đứng căng mắt hồi hộp chờ đợi cho đến khi có tiếng ai đó kêu to "Ca Dao kìa" và trái tim tôi đập rộn ràng hơn khi thấy bóng dáng nàng xuất hiện đàng xa. Trong lúc tôi chưa kịp chồm ra mừng thì một người đàn ông lạ mập mạp chen ra ngoài, chạy tới choàng vai tặng nàng bó bông hồng thật to vừa cười hớn hở trong ánh sáng đèn flash lấp loé liên tục. Sau vòng vây của gia đình, Ca Dao đến bên tôi vẻ như mừng ngày tái ngộ nhưng không hiểu sao tôi lờ mờ nhận ra: dường như điệu bộ nàng có chút gì không thật thà - nên mặc dù rất xúc động nhưng bằng một kềm giữ phi thường, tôi đứng im cười bối rối.
Thấy cảnh trước mắt tôi cảm nhận ngay mọi chuyện đã tan vỡ, đã lỡ dở hoàn toàn nhưng vì cả nể tôi theo nàng về cùng chuyến xe. Dù ngồi sát bên nhau tôi cũng không còn biết nói thêm với Ca Dao như thế nào ngoài những hỏi thăm lấy có. Tôi cảm thấy lạc lõng trong đám đông thân tộc bên ngoại của nàng, nhất là cảm thấy có gì ngăn cách với cô gái mà tôi từng yêu thương giờ lạ lẫm với mái tóc hoe vàng bung lên như kiểu thời trang của những cô ca sĩ trong những tụ điểm ca nhạc đang nở rộ ngoài kia.
Cuộc tái ngộ thật ngỡ ngàng. Sự xa lạ vẫn nguyên vẹn vì đáng lẽ chúng tôi có rất nhiều điều để kể lể về những lời nhớ thương nhau, nhưng trong suốt một buổi chiều, chúng tôi nói với nhau những điều vụn vặt, gượng gạo với những tiếng Việt rời rã mà nàng cố tình không muốn nói càng làm tôi vướng víu trong nỗi thất vọng vô bờ. Bây giờ nàng là một người khác và tôi không phải là tôi, do đó tôi thấy mình không cần phải chịu đựng với những cố gắng vô ích. Tôi tìm điếu thuốc và bật lửa vừa lúc với tiếng nàng hốt hoảng kêu lên “Oh ! No, no...”. Giọt nước đã tràn khỏi cái ly đầy ắp. Tôi nhìn nàng, muốn nói một câu, nhưng rồi chỉ mỉm cười với hai chữ “xin lỗi” và dứt khoát đứng lên đi ra cửa với tiếng gọi tên tôi thật thảng thốt chạy đuổi từ ở phía sau lưng.
3. Tôi đi lang thang một cách vô ý thức trong dòng xe cuống quít, đầu óc như rơi vào khoảng không mịt mù. Tôi cứ đi trong trạng thái mộng du như vậy và không biết làm cách nào mà tôi có thể ghé được vào quán café cũ kỹ quen thuộc đầy kỷ niệm của tôi với nàng. Tôi ngồi chìm đắm trong lặng lẽ hồi lâu. Thật lâu. Khoảng không gian mát mắt với màu lá phủ xanh um khiến lòng tôi bình tĩnh trở lại chút đỉnh, nhưng lại khiến tôi rơi vào trạng thái buồn rười rượi khi nhớ lại chỗ ngồi này, những chiếc ghế này, những cái bàn này thảy thảy ghi dấu một thời hai đứa thương nhau, gắn bó nhau với từng hơi thơm quấn quít trên vai tôi cùng những lọn tóc mềm chảy dài trên triền lưng con gái.
Có lẽ bây giờ tâm hồn tôi đang lội sâu vào một thế giới đổ vỡ mà trước đây trong sự chừng mực của lòng tự trọng, tôi đã mơ hồ khám phá ra những thay đổi của nàng đã manh nha từ mấy tháng nay nhưng tôi cứ mâu thuẫn để biện hộ cho hành động này. Bây giờ đối diện nhau tôi thấy không cần phải hỏi gì hết để khỏi phải nghe những giải thích quẩn quanh. Bây giờ chúng tôi đã đi hai con đường khác nhau, đã mất hút, đã lạc nhau mặc dầu tôi chưa kịp chuẩn bị gì để đón chờ tình huống này, nhưng trong cuộc tình, những cuộc tình đứng đắn không bao giờ người trong cuộc muốn điều này xảy ra, nếu có, có lẽ phía nào đó xem tình yêu chỉ là nhà ga tạm bợ hoặc xem tình yêu hôn phối chỉ là cuộc mua bán bằng những đồng đô la bóng bẩy.
Từ ngày còn nhỏ, anh em chúng tôi được cha mẹ dạy dỗ trở thành người cứng cỏi lương thiện để có thể tồn tại được trong bất cứ hoàn cảnh nào và biết phải đứng lên bảo vệ mình, cho nên dù cha tôi đã chết trong trại tù Hoàng Liên Sơn, dù tôi bị nhà cầm quyền phân biệt đối xử vì lý lịch "Con ngụy" nhưng tôi mặc kệ, cứ vác đơn đi thi hết lần này đến lần nọ với số điểm thật cao không ngờ. Cuối cùng… “Chuột chạy cùng sào”… mới vào Sư Phạm chăng? Hề gì đâu, tôi muốn mình là người có công ăn việc làm tử tế.
Tôi trầm ngâm hồi lâu trước bóng đen dày đặt mà bùi ngùi khi mường tượng chúng tôi như những con chim ướt cánh, xụi bại, ngơ ngác nhìn vào khoảng không tối mịt không biết làm sao bay lên, làm sao thoát ra, làm sao kêu lên những tiếng kêu thống thiết để báo động cho thế giới bên ngoài biết đất nước này, đất nước do chính cha ông gầy dựng mà dân chúng cứ bị đày đoạ hết lần này tới lần khác khiến ai nấy cũng mang cùng cảm giác như người ở tạm, trơ mắt bất lực nhìn xã hội suy đồi. Tôi không muốn bi thảm hóa nhưng trước những bất công, đàn áp đầy o ép... những người trong phía chúng tôi không khác gì dân Do Thái xưa bị Đức quốc xã gom lại, rọ lại, tuy họ chưa giết cấp tốc chúng tôi bằng hơi ngạt nhưng họ tàn ác không thua gì Hitler, họ khủng bố tinh thần chúng tôi thường xuyên bằng đủ mọi cách khiến chúng tôi sống như những thây ma dật dờ không còn hồn vía, thui chột hết tất cả niềm tin hoặc lý tưởng.
Trong khi tôi đang chờ chuyến đi xa, sắp lìa bỏ quê hương mà tâm trạng giống như người Do Thái năm nào náo nức được trở về đất hứa. Bỏ đất nước ra đi mà ai nấy cũng đều mang tâm trạng vui mừng nôn nóng bởi vì trong cái xã hội tồi tệ này tuổi trẻ chúng tôi làm gì có được tự do, làm gì có sự tự chọn mà lúc nào cũng bị bắt buộc phải theo một hướng nào đó, một đường nào đó đầy rẫy vô lý, chúng tôi phải tự mình quờ quạng trong bóng đêm để bảo vệ chính mình. Chúng tôi không được quyền thắp lên đốm lửa, chúng tôi không được chuyền ánh sáng soi rọi một thể chế đầy áp bức huống hoặc la to đòi hỏi nhân quyền này nọ...
Tôi ngồi thật lâu như thế rồi bừng tỉnh khỏi dòng suy nghĩ đầy buồn phiền, dụi điếu thuốc, để tiền dưới đáy ly rồi đứng lên lững thững đi lấy xe. Đêm tối, trời mát, những ngôi sao nhỏ xíu chấp chới trên cao, tôi thở hơi thật dài, lòng dịu lại và thầm thương Ca Dao, nàng có khác gì một số thân phận con gái tội nghiệp trên đất nước nghiệt ngã này. Tôi cũng chợt nhớ tới nụ cười thật tươi của mẹ nàng sáng nay, nụ cười của bà làm tôi rờn rợn.
Nàng tự đánh mất mình rồi, nàng không tiếc. Cớ sao tôi lại tiếc?
4. Tôi vội vã phóng xe về nhà, vì chợt nhớ đêm nay, như thường lệ, đứa cháu trai ở Mỹ gọi về tíu tít kể đủ thứ chuyện từ chuyện học, chuyện trong nhà, chuyện chơi banh, chuyện chơi ice- skate… tiếng Việt trơn tru líu lo như con chim đầy sức sống véo von vọng về từ phiá cuối chân trời.
