Kế hoạch hành động này viết rõ: muốn thành công “phải mở rộng mặt trận để thu hút lá phiếu của 3 tập thể gồm tập thể cử tri da màu, phụ nữ và giới trẻ,”
Ðầu năm 2013, Ðảng Cộng Hòa cho phổ biến bản kế hoạch hành động dầy trăm trang ghi lại những lý do tại sao lại gặp thất bại ở cuộc bầu cử tổng thống 2012 và những điểm cần kíp phải làm ở các cuộc bầu cử kế tiếp, bao gồm cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 và cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc 2016.
Kế hoạch hành động này viết rõ: muốn thành công “phải mở rộng mặt trận để thu hút lá phiếu của 3 tập thể gồm tập thể cử tri da màu, phụ nữ và giới trẻ,” đi kèm với quyết định sẽ bỏ ra vài chục triệu bạc để đi khắp mọi nơi, tới từng địa phương trình bày cho mọi người biết “rõ ràng, chi tiết hơn về lập trường và đường lối hoạt động của đảng.” “Ðó là điều chúng tôi sẽ làm và làm ngay tức khắc,” ông Chủ Tịch Ðiều Hành Reince Priebus vừa đưa mắt nhìn mọi người vừa nói, nhắc lại mục tiêu đã đề ra: chiếm đa số ở cả Thượng lẫn Hạ Viện, lấy lại Tòa Bạch Ốc từ tay đảng Dân Chủ.
Thượng Nghị Sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa-Florida) gốc Cuba, một ứng cử viên tổng thống đầy triển vọng. (Hình: Alex Wong/Getty Images)
Tất cả những hứa hẹn và hy vọng đó dường như đã tiêu tan sau vụ chính phủ liên bang phải đóng cửa 16 ngày vì cuộc tranh chấp chính trị với phần thắng nghiêng về Tổng Thống Barack Obama: những cuộc thăm dò cho thấy dân chúng đổ lỗi cho Quốc Hội Cộng Hòa nhiều hơn đổ lỗi cho Tòa Bạch Ốc Dân Chủ, đi xa hơn nữa, cả 3 tập thể cử tri nữ giới, da mầu và giới trẻ đều lắc đầu ngao ngán với lối làm việc “cứng nhắc không chấp nhận tương nhượng” mà các vị dân cử Cộng Hòa đã thể hiện. Những con số được đưa ra còn cho thấy cả 3 tập thể cử tri đảng Cộng Hòa muốn bắt tay làm việc chung đều nói để cho đảng Cộng Hòa lãnh đạo quốc gia là điều không nên. Hay nói như nhà phân tích Darrell West của Viện Nghiên Cứu Brookings Institution, “Thái độ quyết liệt của các vị dân cử Cộng Hòa đã làm hài lòng thành phần bảo thủ trong đảng, giúp thành phần này lên tinh thần, nhưng lại không giúp đảng đến gần với các tập thể cử tri họ đang nhắm tới để có thể chiếm đa số ở Thượng Viện hay lấy lại Tòa Bạch Ốc vào năm 2016 như họ trông đợi.”
Việc đảng Cộng Hòa gặp thất bại chính trị ở thủ đô đi kèm với tin không mấy thuận lợi khác: chương trình vận động quyên tiền để mở “mặt trận vận động quần chúng” được vạch ra trong kế hoạch đầu năm không đem lại kết quả như mong muốn vì tính từ đầu Tháng Giêng đến cuối Tháng Chín, số tiền bên Cộng Hòa quyên được không bằng số tiền bên Dân Chủ.
Nhưng “điều đó không quan trọng cho bằng chuyện lủng củng nội bộ xảy ra ngay sau trận chiến chính trị vừa rồi,” theo nhận xét của chiến lược gia độc lập Anne Stevens khi trả lời cuộc phỏng vấn của đài truyền hình MSNBC. “Các vị dân cử Tea Party nhất quyết không thay đổi lập trường, nhưng 87 vị dân biểu Cộng Hòa bỏ phiếu cùng phe Dân Chủ đồng ý tăng mức nợ trần, cho hành pháp vay thêm tiền” và nếu nhìn kỹ hơn, “tất cả các vị dân biểu Cộng Hòa có ý định sẽ tranh cử chức thượng nghị sĩ vào năm tới đều nhảy rào, bỏ phiếu chung với bên Dân Chủ” không tiếp tục đi sát với đường lối tranh đấu mà đảng đề ra lúc ban đầu.
Ðiều này “không khiến chúng tôi phải quan ngại,” theo giải thích của bà phát ngôn viên Kristen Kukowski của Ủy Ban Ðiều Hành Trung Ương Ðảng Cộng Hòa. “Chúng tôi đã chiến đấu nhưng không thành công,” nhưng “về lâu về dài, mọi người sẽ nhận ra rằng những gì chúng tôi làm là những điều hoàn toàn đúng, từ vấn đề Obamacare cho đến nợ trần, cắt giảm ngân sách. Chúng tôi là đảng chính trị duy nhất có đường lối và kế hoạch hành động để giải quyết những vấn đề này, người dân sẽ nhận ra và sẽ ủng hộ chúng tôi.” Cũng về mặt hành động, bà Kukowski cho biết thêm, “Chúng tôi có lực lượng ở địa phương đông hơn bao giờ hết, làm công tác giải thích để cho tất cả mọi người hiểu tại sao chúng tôi lại làm thế này mà không làm thế khác.”
Lời giải thích của bà phát ngôn viên Kristen Kukowski dẫn mọi người trở lại với kế hoạch mang nhan đề “Phát Triển Và Cơ Hội” được đưa ra sau ngày ứng viên Mitt Romney thất cử trong cuộc đua đến giờ vẫn còn nhiều người trong đảng tin đáng lý ra phải thắng vì “đối thủ là người không giải quyết được vấn nạn kinh tế và mức thất nghiệp gia tăng.” Trong kế hoạch có những đoạn ghi rõ “phải lấy được phiếu của tập thể đang ủng hộ đảng Dân Chủ” đặc biệt là tập thể cử tri Hispanic, “thành phần thường nghĩ sai rằng chúng ta (Cộng Hòa) không ưa họ hoặc không muốn thấy họ cư ngụ trên đất nước này.” Những người được mời soạn thảo bản kế hoạch hành động của đảng Cộng Hòa viết rõ như sau: “Mặc dù chúng tôi không phải là ủy ban soạn thảo chính sách, nhưng để thu hút được lá phiếu của cộng đồng Hispanic, điều chúng tôi thấy cần phải làm là phải đảng phải đi hàng đầu trong những cuộc vận động cải tổ di trú. Nếu không làm điều này, chúng ta sẽ không kêu gọi được tập thể này cùng tham gia để cuối cùng, đảng vẫn chỉ quy tụ những người đã có thay vì phải mở rộng cho mọi người cùng đến sinh hoạt chung.”
Ý tưởng đó trở thành sự thật hồi Tháng Sáu vừa rồi, khi chính trị gia sáng giá của đảng là Thượng Nghị Sĩ Marco Rubio thành công trong cuộc vận động để dự luật cải tổ di trú được Thượng Viện thông qua. “Nhưng từ đó đến giờ,” ông Michael Dimock của Viện Thăm Dò Và Nghiên Cứu Pew cho hay, “chúng tôi chưa thấy một dấu hiệu nào để nói rằng tập thể Latino bắt đầu nghiêng về phía Cộng Hòa cả.” Lý do: Hạ Viện Cộng Hòa vẫn nhất định không cứu xét dự luật đã được Thượng Viện thông qua, “khiến tập thể Latino nghĩ rằng đảng Cộng Hòa không muốn cho họ cơ hội được quyền sinh sống hợp pháp ở Hoa Kỳ, nhất là không cho họ quyền được trở thành công dân Hoa Kỳ.” Ông Dimock nói thêm “họ hoan nghênh Thượng Nghị Sĩ Marco Rubio, nhưng họ tin rằng ông ta làm với tư cách cá nhân chứ không phải làm điều được cả đảng ủng hộ.”
Suy nghĩ đó có nghĩa là đảng Cộng Hòa vẫn chưa thoát khỏi khó khăn.
Một tháng trước đây hai thượng nghị sĩ Ted Cruz của tiểu bang Texas và Mike Lee của tiểu bang Utah cùng với một số dân cử Tea Party ở Hạ Viện kêu gọi không thông qua ngân sách cho đến khi nào Obamacare bị hủy bỏ. Mới hôm qua tin tức ghi nhận được sau cuộc họp kín của cánh Cộng Hòa Hạ Viện cho thấy trong năm nay “hầu như không có cơ hội Hạ Viện sẽ thảo luận về dự luật di trú,” sau đó là lời phát biểu nhát gừng của ông Chủ Tịch John Boehner, bảo rằng “có thể có và cũng có thể không.”
Những điều này khiến mọi người phải nhớ lại 2 cuộc thăm dò một do Washington Post/ABC thực hiện và một của CNN/ORC đưa ra kết quả như sau: 56% phụ nữ và 65% cử tri không phải là người da trắng nói rằng quốc gia tệ hơn nếu đảng Cộng Hòa tiếp tục nắm Hạ Viện, đồng thời 58% cử tri trong lứa tuổi từ 18 đến 39 cũng cho biết họ không hài lòng với đường lối hoạt động của đảng Cộng Hòa, đồng thời cuộc thăm dò sau bầu cử thống đốc ở Virginia cho thấy ứng viên Terry McAuliffe của đảng Dân Chủ thành công chỉ vì thu hút được lá phiếu của tập thể nữ cử tri, tập thể cử tri thiểu số và lá phiếu của giới trẻ.
Ðiều đó cũng có nghĩa là đảng Cộng Hòa vẫn chưa thoát khỏi khó khăn!
