Ba năm trước đây, vào những ngày cuối năm 2009, mọi người lo mua sắm, chuẩn bị cho Mùa Lễ Giáng Sinh và đón mừng năm mới 2010,... thì ông thần thời tiết đem bão tuyết tang thương đến tặng cho bà con trong vùng Đông Bắc Hoa Kỳ.
Tác giả là cư dân Roches- ter, NewYork. Hình ảnh và bài viết về nước Mỹ đầu tiên của tác giả được chuyển tới bằng điện thư, được giới thiệu như sau:
Ba năm trước đây, vào những ngày cuối năm 2009, mọi người lo mua sắm, chuẩn bị cho Mùa Lễ Giáng Sinh và đón mừng năm mới 2010,... thì ông thần thời tiết đem bão tuyết tang thương đến tặng cho bà con trong vùng Đông Bắc Hoa Kỳ. Hình ảnh tuyết trắng được hệ thống truyền thông “ăn hại” của Mỹ, truyền hình trên TV,.. khiến bà con ở xa lo sợ, gọi điện thoại, viết i-meo hỏi thăm bà con trong vùng liên tục.
Trong những ngày thời tiết sôi động nầy, người viết cũng được bà con, thầy cũ, bạn bè...hỏi thăm. Bài nầy được viết với lòng biết ơn mọi quan tâm thăm hỏi quí giá, luôn tiện giới thiệu về mùa đông nơi người viết sống đã gần hai mươi năm nay.
Thành Phố tôi ở có tên là Rochester, lấy tên của một Đại Tá Hải Quân Hoa Kỳ tên là Nathaniel Rochester, lần đầu tiên đưa quân tới đây mua đất của Bộ Lạc Seneca của người da đỏ để lập thành phố, cách đây hơn 200 năm.
Trong nước Mỹ, có nhiều thành phố mang cùng tên nầy, Rochester, nên khi gọi đến, hay khi mua vé đi tàu bay, tàu thủy, tàu lửa, hay đi xe buýt liên tỉnh,.. đi đến Rochester phải nói rõ tên Tiểu Bang kèm sau đó; nếu không thì lạc mấy ngàn cây số như chơi. Vì ngoài New York, Tiểu Bang tủ lạnh của Mỹ là Minnesota cũng có City of Rochester, Tiểu Bang New Hampshire ở phía cực Đông nước Mỹ, bên bờ Đại Tây Dương cũng có City of Rochester,... còn nữa, tôi không nhớ hết.
Theo cách nói nầy, thì thành phố tôi ở có tên đầy đủ là ROCHESTER, NEW YORK. Mã số quốc tế của phi trường, ga xe lửa Amtrak, bến xe buýt Greyhound,... cũng đều có chung một mã số (code) là ROC. Theo địa dư thì nó nằm ở bờ Nam của Hồ Ontario, một hồ lớn như cái biển, chiều ngang bằng 2 giờ chạy tàu cao tốc, chiều dài lớn hơn khoảng cách từ Cà Mau về Sài Gòn, nhưng nó lại là cái hồ có diện tích nhỏ nhứt nằm trong Ngũ Đại Hồ (The Great Lakes), chứa nước ngọt, làm biên giới thiên nhiên cho hai nước láng giềng rất thân thiện là Canada và USA. Đó là các hồ, tính từ phía Đại Tây Dương vào là: Ontario, Erie, Huron, Michigan, và Superior.
Thành phố Rochester New York có con sông đi ngang qua, tên là Sông Genesee. Đây là con sông đặc biệt bắt nguồn từ Tiểu Bang Pennsylvania ở phương Nam, chảy ngược ra hướng Bắc, dài 157 dặm, đổ nước ra Hồ Ontario, và tạo ra thành sức mạnh cho những máy xay bột hồi thế kỷ 19, nên thành phố Rochester New York có tên là Flour City.
Theo các nhà khảo cổ, Sông Genesee được băng hà tạo nên từ.... lâu lắm. Khi qua Thành Phố Rochester, băng hà tạo thành ba cái thác nước rất đẹp, góp phần cho thành phố giới thiệu cho khách tới thăm nét đặc biệt của mình.
Khi thuỷ lộ là đường giao thông chính khi Hoa Kỳ mới lập quốc, chưa có xe lửa, xe ô tô, hay máy bay, thì Tiểu Bang New York đã đào một con kinh, nối từ Hồ Erie chaỵ qua Thành Phố Buffalo, rồi qua Rochester, qua New York City dài 363 dặm, gọi là Erie Canal cho tàu bè qua lạị trong Tiểu Bang.
Con kinh đi qua nhiều nơi và nối thông với nhiều hồ nhỏ trong vùng, nằm dài như những ngón tay trên một bàn tay, nên người ta gọi những hồ nầy là Finger Lakes. Do mực nước các hồ khác nhau, nên có những "âu thuyền" (docks), để điều hoà mực nước theo " nguyên tắc bình thông nhau" mà chúng ta học trong các bài vật lý lớp đệ lục năm xưa.
Mùa đông, các âu thuyền đóng lại, nước trên kinh Erie Canal và Sông Genesee đóng băng, tàu bè phải chờ mùa xuân, chính quyền mở cửa âu thuyền, tàu bè mới qua laị được.
Rochester New York là một nơi có bốn mùa rõ rệt: xuân, hạ, thu, đông. Các mùa khác đã được nói đến trong những bài trước. Bài nầy chỉ giới thiệu về mùa đông mà thôi.
Nằm dưới phía Nam, vĩ độ thấp hơn của Canada, nên dù có lạnh, Rochester New York vẫn không lạnh hơn các thành phố ở nước bạn láng giềng như Ottawa, Toronto, hay Montreal, Québec... Nhưng vì nằm cạnh bên hồ Ontario, nên thời tiết trên hồ cũng có ảnh hưởng ít nhiều đối với Rochester New York. Các nhà khí tượng gọi những ảnh hưởng nầy là lake effects, đôi khi nó làm các nhà dự đoán thời tiết ... lạc quẻ, dự đoán thời tiết... trật lất hết trơn.
Mấy ngày nay, do ảnh hưởng bão tuyết ở mấy tiểu bang lân cận, Rochester NY cũng đầy tuyết, tuyết phủ khắp mọi nơi, đầy trên sân cỏ, ngập rừng cây,...trắng xóa.
Cây cối đã rụng lá vào cuối thu, nay khắp đường phố thật buồn; không còn một cành hoa nào, dù rằng tên thân mật của thành phố nầy hiê?n nay là "thành phố hoa" (flowers city).
Để đi laị được ngoài đường phố, xa lộ... chánh quyền thành phố sắm những xe ủi tuyết, trên xe chở năm, sáu tấn muối mõ, chế bến, để rãi xuống đường làm tan tuyết trên đường,... cho xe chạy.
Mùa đông tuyết lạnh đường khó đi, tại nạn thường xảy ra cho xe cộ chạy trên đường,...nhưng cũng có người sống được nhờ tuyết rơi trong mùa đông lạnh giá. Không có tuyết rơi trong mùa đông, họ mất việc. Đó là những người công nhân đào muối mõ, những tài xế lái xe xúc tuyết, những người ở kinh doanh nghề, vui chơi trợt tuyết trong vùng, không có tuyết, nơi làm ăn của họ sẽ điêu đứng.
Có những người mùa hè sống bằng nghề cắt cỏ, mùa đông họ lãnh xúc tuyết trên những driveway vào nhà cho cư dân trong vùng.
Nhiều nhà không mướn người xúc tuyết, tự mình xúc lấy bằng xẽng; nhưng cũng có người dùng máy thổi tuyết bay khỏi nơi mình muốn.
Có một chuyện khá vui về tuyết có thể kể hầu quí vị trong dịp nầy. Cách đây bốn năm, mới giữa tháng mười dương lịch mà ông thần thời tiết có bao nhiêu tuyết đem ra đổ hết xuống làm ngập Thành Phố Buffalo, gần bên Hồ Erie, cách xóm tôi ở hơn 60 dặm Anh, khiến cho thành phố tê liệt, xe cộ không chạy được vì tuyết ngập ngâ?p mui xe, học trò không có xe school bus vàng đưa về nha?, phải ngủ lại trong trường học; công nhân ngủ lại trong sở làm;... cả thành phố báo động. Ông Thống Đốc Tiểu Bang New York ban bố tình trạng khẩn trưong tại county đó, và yêu cầu các thành phố lân cận đem xe ủi tuyết, xúc tuyết đến giúp,...cào tuyết đem ra đổ xuống Hồ Erie ( đầu nguồn của Thác Niagara), để giải toả cho thành phố nổi tiếng vì có Đội Bóng Bầu Dục Buffalo Bills nổi tiếng mấy năm trước. Phải mất cả một ngày đêm với hàng trăm xe xúc tuyết của mấy thành phố lận cận làm việc hết mình mới giải quyết xong.mớ tuyết rơi bậy bạ trên đường phố ,...để sinh hoạt thành phố trở lại bình thưòng.
Trong khi đó, Thành Phố Rochester NY, nơi tôi ở, đường phố khô queo, không có tuyết cho bà con có việc làm, mà cũng chẳng có ... tuyết cho ... con nít nó chơi; nên ông thị trưởng ra lệnh cho những xe xúc tuyết của thành phố, khi qua giúp thành phố bạn, thay vì chở tuyết đổ xuống Hồ Erie, lại chở ngược về Rochester NY (cách xa hơn 60 dậm Anh), đem về đổ trên một đoạn đường dài gần một dặm, ở giữa downtown cho con nít ... ra trượt tuyết ... chơi.
Mưa thuận gió hoà là điều mà ai cũng mong muốn. Năm nào tuyết rơi nhiều, nhà nông vui mừng vì tuyết giúp việc ũ phân cho đất thêm phì nhiêu và trong năm không sợ thiếu nước tưới cho cây trồng.
Cách đây ba năm, vùng Rochester NY không có tuyết từ tháng mười đến hết Tết Dương Lịch, dĩ nhiên bà con trong vùng buồn 5 phút vì không có tuyết trắng Mùa Giáng Sinh (White Christmas). Đường phố sạch sẽ, nắng ấm trời cao, nhưng nhà nông buồn sợ năm sau không có nước; người thợ đào mỏ muối... thất nghiệp vì năm đó hơn nửa triệu pounds muối... còn tồn đọng trong kho chứa, không có dịp rải ra đường, vì trời không có tuyết,.. Hằng trăm người thất nghiệp, nhiều cơ sở vui chơi mùa tuyết dẹp tiệm,...
Nhiều người giàu có, mùa đông họ xuống miền Nam nắng ấm, trốn cái lạnh ở miền tuyết trắng, vui hưởng cái thú vui chơi dưới ánh mặt trời miền nhiệt đới. Mùa xuân họ lai trở về nhà tránh cái nóng của miền Nam.
Cây cối trụi lá từ cuối mùa thu, vào đông, nhìn tuyết trắng thật buồn.
Những con vịt đói meo trong mùa tuyết.
Xóm tôi có vài ông già đã nghỉ hưu, con cái trưởng thành, có sự nghiệp vững vàng nên họ không phải lo. Hai vợ chồng già, mua một xe RV, một loại xe đi chơi như một cái nhà lưu động với phòng ngủ, phòng khách, nhà bếp, nhà tắm, ... đủ tiện nghi hiện đại như điện thoại, truyền hình vệ tinh, internet, computer,...; họ đi vòng quanh nước Mỹ, Canada, và Mexico,...bằng cái nhà lưu động đó,.. thăm cảnh đẹp, trốn cái lạnh, trốn luôn cái nóng,..Các công viên quốc gia,... là những nơi dừng chân của họ; lâu hay mau là tùy ý muốn của họ. Tiền hưu trí, hàng tháng tự động vào ngân hàng, muốn xài thì trả bằng thẻ, rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động ATM, có khắp nơi, trả tiền "biu" các thứ bằng internet,..
Xóm tôi nằm trong vùng phụ cận của Thành Phố Rochester New York, với những láng giềng đủ mọi sắc dân rất tốt bụng, đúng là một nơi "ai cũng quen nhau", moị người sống yên bình trong những căn nhà ấm cúng.
Trẻ con được xe buýt vàng đưa dón đi học trong một khu học chánh rất tốt, trường sở khang trang, Buổi sáng học trò đợi xe đến đón. Nếu trong đêm tuyết rơi nhiều, trường đóng cửa, hay hoãn giờ học, thì TV sẽ báo rõ ràng, hay Khu học chánh, hoặc thầy cô giáo, gọi điện thoại báo từng nhà có học sinh.
Có một vài đường nhỏ trong xóm tôi, nhân Mùa Giáng Sinh, cả một khu lớn người ta treo đèn kết hoa mừng lễ.
Nhừng ngọn đèn đầy sáng tạo được trưng bày trước nhà. Dù trời lạnh ở độ nước đá tan, nhưng tối lại, khi đèn lên, người trong phố lái xe đi xem. Có vài cụ già đóng vai Ông Già Noen, ra đứng nhìn vào mỗi xe; nếu trên xe có trẻ con, ông lấy kẹo phát cho với nụ cười tươi, và miệng chúc Merry Christmas.
Mấy ngày nay, tuyết rơi nhiều, xóm tôi vẫn sinh hoạt bình thường. Đêm 19/12/2009, Cộng Đồng Việt Nam thuộc vùng Rochester New York tổ chức đêm Dạ Vũ Mừng Lễ Giáng Sinh 2009 tại một nhà hàng; gần 200 người đến dự bữa ăn tối.
Một chương trình văn nghệ vui tươi với nhiều tiết mục. Ban nhạc và những ca sĩ địa phương cũng đã dẫn mọi người ra sàn nhảy quay cuồng với hơn 20 bản nhạc tour đủ các điệu nhảy tình tứ, vui tươi... coi như bên ngoài không có gì... là tuyết rơi lạnh lẽo cả.
Nước Mỹ rộng mênh mông, nơi nào cũng đẹp, và chỗ nào cũng là nơi sống tốt, tốt xấu là do mình chọn lựa.
