... trong vài năm gần đây, ngoài Trung Quốc, ngư dân Việt Nam còn bị Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan rượt đuổi, bắn, bắt, giam giữ, buộc nộp phạt, tịch thu phương tiện sinh nhai với cáo buộc xâm nhập và đánh bắt trái phép trong lãnh hải của những quốc gia đó!
VIỆT NAM - Mãi tới hôm 31 Tháng Ba, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Việt Nam mới lên tiếng xác nhận về hàng loạt vụ công dân Việt Nam bị bắt giữ trong thời gian vừa qua.
Ảnh chụp 38 ngư dân Việt Nam bị Hải Quân Thái Lan bắt giữ hôm 25 Tháng Ba. (Hình: Trang Facebook của Second Naval Area Public Relations)
Vụ đầu tiên được xác nhận vì được công chúng Việt Nam quan tâm nhiều nhất là sự kiện 108 người Việt bị Trung Quốc bắt giữ.
Những người Việt này đã bị bắt giữ hồi đầu Tháng Ba, đang bị giam tại thành phố Bằng Tường. Tuy vụ bắt giữ đã xảy ra cách nay cả tháng nhưng mãi tới ngày 30 Tháng Ba, sau khi báo chí Trung Quốc đưa tin, cảnh sát Quảng Tây đã bắt một nhóm chín người tình nghi đưa 108 người Việt đến làm việc tại các nhà máy ở Quảng Đông và Phúc Kiến, công chúng Việt Nam mới biết về sự kiện đó.
Ngoài việc xác nhận tin mà báo chí Trung Quốc đã đưa là đúng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam nói thêm, sở dĩ Trung Quốc tạm giam 108 nạn nhân là để điều tra, tìm kiếm những kẻ chủ mưu.
Sau khi cuộc điều tra kết thúc, Trung Quốc sẽ trục xuất 108 nạn nhân bằng cách trao trả họ cho chính quyền Việt Nam. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Việt Nam trấn an công chúng rằng các nạn nhân được Trung Quốc đối xử rất nhân đạo, không ai có vấn đề về sức khỏe.
Ngoài ra phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Việt Nam còn thừa nhận mới có 25 ngư dân Việt Nam bị Malaysia bắt giữ. Vụ bắt giữ này xảy ra hôm 24 Tháng Ba. Dựa trên những thông tin do hải cảnh Malaysia cung cấp, báo chí Malaysia loan báo, có ba tàu đánh cá và 25 ngư dân Việt Nam bị bắt giữ vì “đánh bắt trái phép trong hải phận Malaysia.” Theo báo chí Malaysia, trị giá số ngư cụ mà hải cảnh Malaysia tịch thu lên tới 600,000 Mỹ kim.
Trong cuộc họp báo mới nhất về tình trạng nhiều người Việt bị bắt giữ tại ngoại quốc, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam không đả động gì đến một số vụ bắt giữ khác cũng xảy ra trong tháng vừa qua. Chẳng hạn hồi trung tuần tháng ba, trong hai ngày 10 và 11, hải cảnh Malaysia từng bắt giữ 42 ngư dân Việt Nam, tịch thu toàn bộ tàu, ngư cụ và 8 tấn hải sản trị giá khoảng 48,000 Mỹ kim. Hoặc hôm 25 Tháng Ba, Hải Quân Thái Lan bắt giữ bảy tàu đánh cá và 38 ngư dân Việt cũng vì “đánh bắt trái phép.” Vụ bắt giữ do Hải Quân Thái Lan thực hiện xảy ra tại vùng biển được cho là cách bờ biển tỉnh Nakhon Si Thammarat khoảng 30 hải lý. Cả ba tàu đánh cá lẫn 38 ngư dân vừa kể đã được chuyển giao cho cảnh sát Thái Lan, họ sẽ bị giam và sẽ bị đưa ra tòa.
Ở cuộc họp báo vừa kể, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam chỉ đề cập thêm một trường hợp công dân Việt Nam bị ngoại quốc bắt giữ là vụ 29 ngư dân Việt bị Úc bắt giữ hôm 27 Tháng Ba. Vụ này người ta cũng chỉ biết qua báo chí Úc. Theo đó, tuần duyên của Úc đã phát giác và bắt hai tàu đánh cá cùng với 29 ngư dân Việt với cáo buộc họ đã bắt trộm hải sâm tại bãi Great Barrie của Úc. Bãi Great Barrie nằm gần Lockhart River, một thị trấn ở Đông Bắc tiểu bang Queensland. Great Barrie là một công viên hải dương, nơi có đủ loại sinh vật biển cư trú. Tuy 29 ngư dân vừa kể đã được chuyển giao cho cơ quan di trú của Úc tạm giam và chắc chắn họ sẽ phải hầu tòa vừa vì xâm nhập hải phận Úc, vừa vì đánh bắt trái phép nhưng sự kiện này vẫn còn làm xôn xao dư luận Úc. Nhiều viên chức và dân chúng Úc chưa hết kinh ngạc khi ngư dân Việt Nam băng qua hàng chục ngàn cây số ở Thái Bình Dương để tìm đến Great Barrie. Ông Wayne Butcher, thị trưởng Lockhart River nói với báo giới Úc rằng, bãi Great Barrie rất gần đất liền nhưng hai tàu đánh cá của Việt Nam có thể dễ dàng xâm nhập, bắt tới ba tấn hải sâm mới bị phát giác là những hồi chuông cảnh báo cả về sơ suất trong phòng vệ biển lẫn nguy cơ thất thoát nguồn lợi tự nhiên.
Có lẽ cũng nên nhắc lại là trong vài năm gần đây, ngoài Trung Quốc, ngư dân Việt Nam còn bị Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan rượt đuổi, bắn, bắt, giam giữ, buộc nộp phạt, tịch thu phương tiện sinh nhai với cáo buộc xâm nhập và đánh bắt trái phép trong lãnh hải của những quốc gia đó! Dù đã có nhiều đợt phóng thích song người ta ước đoán vẫn còn tới hàng ngàn ngư dân Việt bị các lân bang giam giữ vì “xâm nhập và đánh bắt trái phép.” Trong đó có những người đã bị giam giữ hơn hai năm. Một trong những ngư dân bị bắt và được Thái Lan phóng thích hồi giữa tháng 12 năm ngoái, kể rằng, lúc bị bắt, thời tiết trên biển rất xấu, mưa to, gió lớn họ không xác định được đâu là biển Việt Nam, đâu là biển Thái Lan.
Đáng chú ý là chính quyền Việt Nam thường im lặng, không xác nhận đúng - sai trong tất cả các vụ bắt giữ tàu đánh cá và ngư dân vừa kể, trừ vụ cảnh sát biển Thái Lan xả súng vào sáu tàu đánh cá của Việt Nam ở vịnh Thại Lan hồi Tháng Chín năm ngoái, khiến một ngư dân chết, hai trọng thương. (G.Đ)
