"Mỹ nó bỏ rơi mình. Bây giờ mình chạy sang đây nó phải nuôi. Cứ ăn weo-phe… Chẳng có gì phải thắc mắc…"
Dân chúng nộp đơn xin trợ cấp foodstamp tại văn phòng An Sinh Xã Hội ở Lawrenceville, Georgia (Ảnh trên Net)
- Anh chị ở đâu?
- Chúng tôi ở tiểu bang X.
- Sao anh chị không về đây ở? Ở chi trên đó lạnh quá!
- Cũng muốn lắm, nhưng nhà cửa ở đây mắc, mua không nổi.
- Anh chị bao nhiêu tuổi rồi? Còn đi làm chứ?
- Chúng tôi đã trên 65 cả và vẫn còn đi làm.
- Về đây đi. Trên 65 tuổi được quyền ăn tiền già, ở housing. Xin rất dễ.
- Chúng tôi đi làm, chắc không hưởng được các thứ đó đâu.
- Được mà. Cứ về đây đi. Bao nhiêu người có tài sản, chủ nhà hàng, tiệm buôn, tiệm vàng… đến 65 tuổi họ xin hưởng tiền già, housing, phiếu y tế, phiếu thực phẩm… và bao nhiêu thứ tiện nghi khác. Trước đây tôi làm ở văn phòng luật sư nên tôi biết rành lắm.
- Chúng tôi sẽ hưởng hưu bổng, chắc không xin được các quyền lợi chị nói…
- Cứ xuống đây tôi sẽ chỉ cách cho. Tôi đã giúp nhiều người rồi. Mình là người Việt Nam phải giúp nhau. Hơi nào mà lo. Ai cũng vậy cả. Đâu phải một mình mình đâu…?????????
Đó là câu chuyện tôi nghe được trong dịp đi dự đám tang một người bạn ở Cali mới đây. Ba người trong câu chuyện cũng đi dự đám tang và gặp nhau trong dịp này. Tôi tò mò lắng nghe thêm một chút nữa thì được biết bà mời gọi về Cali có 5 người con, trong đó có người là bác sĩ, nha sĩ, kỹ sư và một người làm nghề mua bán nhà…
- Các con chị đều thành công hết mà không giúp chị được gì sao?
- Tôi đang hưởng tiền già 800 đô một tháng, ở housing. Trước đây tôi có đi làm lãnh tiền mặt… Bây giờ cuộc sống ổn định. Mọi việc có weo-phe chánh phủ lo. Cuối tuần các cháu thay nhau rước về mhà chơi. Tôi đâu cần con cái giúp đỡ tiền bạc gì… Chúng nó có gia đình riêng phải lo chứ!
- Chị thật là có phước…
- Vâng, nhiều người nói tôi được Chúa thương! & thương ????
*****
Nghe câu chuyện trên, tôi liên nghĩ đến cuộc sống của nhiều người tị nạn Việt Nam ở Hoa Kỳ, nhớ đến mấy câu thơ mà có lần tôi đọc được ở đâu đó:
Bạn dù thức khuya hay dậy sớm
Khó nhọc làm hai jobs cũng hoài công
Người được Chúa thương dù chỉ ngủ (vờ)
Chúa cũng cho đầy đủ tiêu dùng!
Tôi nghĩ đến hàng triệu người sinh quán tại đất nước này, lao động đầu tắt mặt tối mà không đủ ăn, không có bảo hiểm sức khoẻ, không hưởng được những tiện ích mà chế độ An Sinh Xã Hội cố tạo ra cho họ. Tôi hiểu được phần nào, lý do tại sao Hoa Kỳ là đất nước có nhiều sức hút đối với các dân tộc khác trên thế giới: Cơ hội! Opportunity! Vâng, "cơ hội" hiểu theo nghĩa rộng, là thời cơ biết chụp lấy, dành hưởng cho mình theo nghĩa "khôn ngoan biết sống" như lời bà cụ trên đã nói "Hơi nào mà lo. Ai cũng vậy cả. Đâu phải một mình mình đâu." Đó là lối sống mà nhiều người hiểu là "phó thác" và nhờ đó, "được Chúa thương!" ( Where is Buddha ????)
Tôi nhớ đến lời nói của một người cha với ba đứa con, "Ba hy sinh để các con được hưởng học bổng toàn phần khi lên đại học." Cái mà ông gọi là "học bổng" chẳng qua là trợ giúp tài chánh (financial aid) dành cho sinh viên thuộc gia đình có lợi tức thấp. Và cái mà ông gọi "hy sinh" chẳng qua là tìm cách… ăn xin xã hội và làm chui lãnh tiền mặt!
Hai mươi tám năm trước, một mệnh phụ phu nhân, chồng là Phó Thủ Tướng một tháng của nội các NBC, đã giảng cho tôi biết triết lý weo-phe như sau: "Mỹ nó bỏ rơi mình. Bây giờ mình chạy sang đây nó phải nuôi. Cứ ăn weo-phe… Chẳng có gì phải thắc mắc…" Bà nói một cách hãnh diện. Nhìn tay bà, tôi thấy hai vòng ngọc thạch xinh đẹp và nhẫn xoàn to chiếu sáng…
Sau 1975, trong những năm đầu ở Hoa Kỳ, đa số người Việt tị nạn ủng hộ đảng Cộng Hòa vì đảng này có đường lối chống Cộng manh. Nhưng từ thời Tổng Thống Reagan, đảng Cộng Hòa có chương trình cắt giảm an sinh xã hội. Nhiều người gốc Việt ủng hộ đảng Cộng Hòa trước đây, quay sang ủng hộ đảng Dân Chủ vì đảng này "rộng tay" trong các vấn đề an sinh xã hội.
An sinh xã hội đối với nhiều người đã trở thành thuốc phiện, hưởng rồi khó buông, từ đó sinh ra những lạm dụng, cấu kết giữa các ngành nghề như y tế, bảo hiểm, luật sư… tức các thành phần trí thức trong cộng đồng. Cứ vài năm ở Cali và những nơi có nhiều người tị nạn Việt Nam cư ngụ, gian lận phiếu y tế medicaid, mediCal, bảo hiểm… lên đến hàng chục triệu đô la bị khám phá.
Nhiều người có lối sống theo cách đất nước này, xã hội này "mắc nợ" họ nên có trách nhiệm phải cưu mang, chăm sóc thật đầy đủ mà không nghĩ tới việc đóng góp, bảo vệ và gìn giữ… Họ nghĩ mình khôn ngoan, thông minh, tài giỏi hơn người dân bản xứ nên có cuộc sống thảnh thơi. Có người con đem cả Chúa, Phật ra làm "đồng minh" với mình!
Thời nay người ta thích nói về bác ái mà quên đi hành động công bằng , quên rằng công bằng chính là nền tảng của bác ái! Đi nhà thờ thật họa hiếm mới được nghe linh mục giảng điều này. Nhiều người hiểu kiếm tiền cách nào cũng được miễn là để có tiền… làm việc bác ái. Nhiều cụ ông cụ bà lãnh tiền già SSI cứ vài tuần "nhét túi cha"( túi Sư nữa chứ ) vài chục đô xin lễ…Thế là tội lỗi được tha hết…
Hoa Kỳ là một quốc gia hào hiệp. Nhờ đó nhiều người tị nạn đã biến đổi chế độ an sinh xã hội thành… ăn xin xã hội. Rồi hãnh diện khoe khoang…
