“Chúng ta có trách nhiệm lớn phải đảm bảo rằng các tranh chấp về lãnh hải và lãnh thổ tại biển Đông được giải quyết theo luật lệ quốc tế và không phải bằng việc ép buộc hay đe dọa. Thật đáng tiếc, gần đây chúng ta thấy một chuối các bước đi đơn phương của Trung Quốc nhằm thúc đẩy các tuyên bố về lãnh hải và lãnh thổ”.
Nếu được chuẩn thuận, ông Osius sẽ tới Hà Nội thay thế người tiền nhiệm là ông David Shear.
Căng thẳng tại vùng biển tranh chấp là một trong các chủ đề được ông Ted Osius nêu lên trong khi phát biểu tại buổi điều trần nhằm chuẩn thuận chức vụ đại sứ Mỹ tại Việt Nam do Tổng thống Obama đề cử.
Dưới sự chủ tọa của Thượng nghị sĩ Ben Cardin, đại diện tiểu bang Maryland, hôm qua, ông Osius lặp lại tuyên bố trước đây của các giới chức Mỹ về ‘quyền lợi quốc gia’ của Hoa Kỳ ở biển Nam Trung Hoa (tức là biển Đông), nhất là về khía cạnh tự do lưu thông hàng hải và hàng không ở vùng biển này.
Ông nói: “Chúng ta có trách nhiệm lớn phải đảm bảo rằng các tranh chấp về lãnh hải và lãnh thổ tại biển Đông được giải quyết theo luật lệ quốc tế và không phải bằng việc ép buộc hay đe dọa. Thật đáng tiếc, gần đây chúng ta thấy một chuối các bước đi đơn phương của Trung Quốc nhằm thúc đẩy các tuyên bố về lãnh hải và lãnh thổ”.
Thật đáng tiếc, gần đây chúng ta thấy một chuối các bước đi đơn phương của Trung Quốc nhằm thúc đẩy các tuyên bố về lãnh hải và lãnh thổ.
Ông Ted Osius nói.
Trong bài phát biểu được chuẩn bị trước, nhà ngoại giao kỳ cựu có viết về việc Trung Quốc đưa giàn khoan dầu vào vùng biển gây tranh cãi, nhưng không đề cập tới việc này khi nói trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ.
Ông Osius cũng nói rằng đã đến lúc Washington cân nhắc dỡ bỏ lệnh cấm bán và chuyển giao vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Tuy nhiên, người được ông Obama đề cử nói rằng Hoa Kỳ đã nói rõ cho phía Việt Nam biết rằng lệnh cấm này không thể được gỡ bỏ nếu không có tiến bộ quan trọng nào về nhân quyền. Ông Osius thừa nhận rằng hai bên vẫn còn phải đối mặt với ‘các khác biệt thật sự’.
Nhà ngoại giao kỳ cựu này nói thêm rằng ông sẽ ‘thẳng thắn và trực tiếp nói với các lãnh đạo ở Hà Nội rằng việc chính phủ Việt Nam tôn trọng nhân quyền sẽ làm cho họ mạnh hơn, chứ không phải yếu đi, đồng thời tiềm năng của mối quan hệ đối tác cũng sẽ phát triển”.
Ông nói: “Ngoài vấn đề TPP, tình thế chiến lược mà Việt Nam đang phải đối mặt ở biển Nam Trung Hoa đồng nghĩa với việc là nếu chúng ta muốn giúp thúc đẩy việc quản trị tốt đất nước và tôn trọng pháp quyền, nhân quyền thì giờ là lúc để làm điều đó. Không có thời điểm nào tốt hơn năm nay nhất là khi Việt Nam tỏ ra mong muốn làm sâu sắc mối quan hệ với chúng ta”.
Ông Osius cũng cho biết có tiến bộ trong 3 tới 4 trong số 9 lĩnh vực mà Mỹ muốn Việt Nam cần phải cải thiện.
Và qua thời gian, nếu Trung Quốc có một sự tính toán nào đó thì sự tính toán đó sẽ bị ảnh hưởng bởi sức mạnh của mối quan hệ đối tác của chúng ta trong khu vực. Nhất là đối với Việt Nam, chúng ta đã củng có mối quan hệ về hàng hải.
Ông Ted Osius nói.
Trước khi đặt câu hỏi cho ông Osius, Thượng nghị sĩ Cardin, người mới tới Việt Nam hồi tháng Năm, nhận định rằng Hà Nội ‘thực sự muốn phát triển mối quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ vì nhiều lý do, trong đó có vấn đề an ninh ở vùng biển Nam Trung Hoa và mối quan hệ với Trung Quốc mà hiện giờ vấp phải nhiều vấn đề vì gian khoan dầu’.
Người được Tổng thống Obama đề cử nói rằng Mỹ cần củng cố quan hệ với các nước ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Ông nói: “Tôi muốn gợi ý rằng điều tốt nhất mà chúng ta có thể thực hiện nhằm phát đi một thông điệp ở khu vực, đó là tiếp tục xây dựng mối quan hệ đối tác mạnh mẽ với các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam. Và qua thời gian, nếu Trung Quốc có một sự tính toán nào đó thì sự tính toán đó sẽ bị ảnh hưởng bởi sức mạnh của mối quan hệ đối tác của chúng ta trong khu vực. Nhất là đối với Việt Nam, chúng ta đã củng có mối quan hệ về hàng hải”.
Nếu được chuẩn thuận, ông Osius sẽ tới Hà Nội thay thế người tiền nhiệm là ông David Shear, giới chức đã tuyên thệ nhậm chức Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam vào năm 2011.
Hồi đầu năm nay, ông Shear đã gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam để ‘chào từ biệt nhân dịp kết thúc nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam’.
Ông Ted Osius là một viên chức chuyên nghiệp của Ngành Ngoại giao, hàm Tham tán Công sứ. Ông là Phó Giáo sư tại trường Đại học Chiến tranh Quốc gia từ năm 2013.
Ông Osius từng giữ chức tùy viên chính trị tại Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP. Hồ Chí Minh và tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, Việt Nam từ năm 1997 đến 2001.
