Đây là những chức vụ hiến định, có tất cả bốn thành viên của Ủy Ban Thuế Vụ và mỗi vị đại diện ¼ dân số của tiểu bang California, tức khoảng 10 triệu dân, thành ra đây là một chức vụ lớn, cấp cao hơn dân biểu và thượng nghị sĩ tiểu bang nữa.
LTS: Đầu tháng Ba vừa qua, Luật Sư Trần Thái Văn, cựu dân cử tiểu bang California hoàn tất thủ tục hành chánh để chính thức tranh cử chức Ủy Viên Thuế Vụ tiểu bang California (California Board of Equalization gọi tắt là BOE). Tuy đây là một chức vụ quan trọng, đại diện cho ¼ dân số tiểu bang, nhưng ít ai hiểu được trách nhiệm một Ủy Viên Thuế Vụ tiểu bang là gì. Trong cuộc phỏng vấn với ký giả Hà Giang, Luật Sư Trần Thái Văn giải thích vai trò của một ủy ban thuế vụ tại tiểu bang này.
Cựu Dân Biểu Trần Thái Văn. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)
Hà Giang (NV): Thưa luật sư Trần Thái Văn, nhiều cử tri không hiểu trách nhiệm của một Ủy Viên Thuế Vụ là gì, và tại sao đây lại là một chức vụ do dân bầu ra. Ông có thể giải thích?
LS Trần Thái Văn: Chức vụ State Board of Equalization, mình có thể dịch ra tiếng Việt là Ủy Ban Thuế Vụ, hay Hội Đồng Thuế Vụ tiểu bang California. Chức vụ này được lập ra từ cuối thế kỷ 19, là chức vụ duy nhất tại Hoa Kỳ mà các viên chức trong hội đồng Thuế Vụ là dân cử. Đây là những chức vụ hiến định, có tất cả bốn thành viên của Ủy Ban Thuế Vụ và mỗi vị đại diện ¼ dân số của tiểu bang California, tức khoảng 10 triệu dân, thành ra đây là một chức vụ lớn, cấp cao hơn dân biểu và thượng nghị sĩ tiểu bang nữa. Sở dĩ nhưng mà nhiều người không biết đến là tại vì đây không phải là chức vụ lập pháp. Bốn hội viên của hội đồng thuế vụ cùng làm việc với ông Giám Sát Thuế Vụ là ông Controller của tiểu bang là ông John Chiang, năm người này ngồi trong hội đồng để mà điều khiển cơ quan gọi là Board of Equalization, cơ quan thế vụ có thẩm quyền trên 30 loại thuế, mà thuế người dân biết đến nhiều nhất là thuế tiêu thụ. Mỗi năm cơ quan thuế vụ thu vào khoảng 55 tỷ mỹ kim, khoảng một nửa ngân sách của tiểu bang California. Hội Đồng Thuế Vụ có ảnh hưởng trực tiếp đến các thương gia, công ty và các tiểu thương.
NV: Đối với người làm chủ một cơ sở thương mại, việc một ứng cử viên nào đắc cử có ảnh hưởng gì đến công ty hay doanh nghiệp của mình không?
LS Trần Thái Văn: Có nhiều ảnh hưởng chứ. Nếu có một người Việt Nam đắc cử cũng có lợi cho cộng đồng người Việc, không riêng gì cá nhân tôi. Kỳ bầu cử này có 6 ứng cử viên, tôi có nhiều kinh nghiệm cũng như nhiều khả năng hơn những ứng cử viên khác cùng ứng cử chức vụ này. Thứ nhất, nói riêng về người Á Đông, tôi là ứng cử viên Á Châu duy nhất ra tranh cử cho chức vụ này trong địa hạt thứ 4, bao gồm miền Nam California. Trong cộng đồng người Mỹ gốc Á như mọi người đều biết, chúng ta có rất nhiều cơ sở thương mại ,nhất là các tiểu thương, mà những tiểu thương này không có nhiều kinh nghiệm với những vấn đề liên hệ đến với chính quyền tiểu bang, với các cơ quan thuế vụ, cho nên nếu có tiếng nói một người Mỹ gốc Á trong chính quyền, trong hội đồng thuế vụ, thì chắc chắn sẽ có sự thông cảm, và hiểu biết hơn của người cùng cộng đồng. Thứ nhì, với chức vụ hiến định như vậy, thì cộng đồng Á Châu nói chung cũng như cộng đồng Việt Nam nói riêng, chúng tôi sẽ là một tiếng nói của dân cử ở địa vị cao cấp để bảo vệ quyền lợi cũng như nguyện vọng và yêu cầu của cộng đồng.
NV: Trách nhiệm quan trọng nhất của bốn vị trong Ủy Ban Thuế Vụ tiểu bang California là gì?
LS Trần Thái Văn: Họ có thẩm quyền trên một cơ quan có khoảng 5,000 nhân viên và viên chức trên toàn tiểu bang, các viên chức và nhân viên có trách nhiệm thâu thuế. Nhưng mà bốn vị này, họ ngồi cùng với ông John Chiang, ở một văn phòng giống như tại tòa kháng án. Lấy ví dụ, nếu một cơ sở thương mại có xích mích với cơ quan thuế vụ, cơ quan thuế vụ nói họ thiếu chính quyền tiểu bang $1 triệu Mỹ kim, trong khi đó cơ sở thương mại đó nói “tôi đâu có thiếu nhiều vậy, tôi thiếu 200,000 thôi, mà quý vị làm sao tính ra thuế 1 triệu,” thì cơ sở thương mại có thể kháng án lên với hội đồng thuế vụ, và hội đồng thuế vụ là cơ quan tối hậu để mà phán quyết là người đóng thuế có thiếu hay không thiếu, và thiếu bao nhiêu.
NV: Kinh nghiệm của một cựu dân biểu tiểu bang California, làm trong ngành lập pháp đang giúp cho ông trong việc ra ứng cử chức vụ này như thế nào?
LS Trần Thái Văn: Giúp rất nhiều, thứ nhất về phương diện tranh cử, thì mình có kinh nghiệm tranh cử không riêng gì với tư cách là một cựu dân biểu, nhưng mà cũng là một cựu nghị viên, dân cử cấp địa phương, nên nếu nói về kinh nghiệm tranh cử thì chúng tôi có gần ba thập niên ra tranh cử rồi, Khi mình nói tranh cử là mình tìm cái mô thức nào để liên lạc hoặc là mình nói chuyện được với cử tri, đưa ra những thông điệp cho cử tri hay cư dân của địa hạt mình. Vấn đề là địa hạt này quá lớn đi. Địa hạt của một thành viên trong hội đồng thuế vụ lớn gấp 20 lần địa hạt của dân biểu tiểu bang, và gấp10 địa hạt thượng nghị sĩ tiểu bang. Bởi vậy thử thách nằm ở chỗ mình liên lạc, làm cách nào với ngân sách tương đối là khiêm nhường, với một chức vụ mà ít người biết đến, và một địa hạt lớn mênh mông, phải nói đó là một thử thách rất lớn. Chắc chắn kinh nghiệm tranh cử giúp rất nhiều, giúp mình biết cách dàn trận với một tài nguyên phải nói là rất khiêm nhường.
NV: Trong quá khứ thì cử tri đi bầu cho vị trí này có nhiều không, thưa luật sư?
LS Trần Thái Văn: Không nhiều, dù rằng đây là một chức vụ quan trọng, và nó bao gồm 5 quận của Califonria, gồm quận Cam, quận San Diego, quận Riverside, quận San Bernadino và quận Imperial. Có đến 4.6 triệu cư dân trong 5 quận này đã ghi danh đi bầu, trong đó có 350,000 là người Á Đông, nhưng số người đi bầu rất ít. Cái hay nữa là vì nhiều người không biết về chức vụ này, nên khi họ cầm lá phiếu đến phần đó thì họ lướt qua, bởi vậy cho nên trong hai kỳ bầu cử vừa qua, năm 2006 và năm 2010, thì người thắng là bà Michelle Steel, hai lần thắng đều được dưới 200,000 phiếu trong kỳ bầu cử sơ bộ. Trong kỳ này thì mình chỉ cần đứng hạng nhất hay nhì thì mình cũng được tiến vào vào kỳ đi bầu phổ thông. Bởi vậy trong kế hoạch vận động tranh cử mình nhắm vào cộng đồng Á Châu rất là mạnh, bởi vì có hơn 350,000 cư dân Á Châu, mà mình là ứng cử viên Á Châu duy nhất, mình cũng nhắm vào các cử tri của đảng Cộng Hòa, vì mình thuộc đảng Cộng Hòa, và quan trọng hơn nữa, trong việc in lá phiếu, mình đã được phép ghi tên Trần Thái Văn Tax Payor Advocate – Thương Gia, tức là đúng theo chức vụ. Đây là một điều khó thực hiện, phải tranh đấu với văn phòng Secretary of States của tiểu bang mới được, vì văn phòng của họ viết thư, bắt mình phải chứng minh tại sao dùng tên như vậy.
NV: Dự định tương lai của ông là gì? Chức vụ này, nếu đắc cử, sẽ giúp cho sự nghiệp chính trị mai sau của ông ra sao?
LS Trần Thái Văn: Thực sự mà nói, nhiều thân hữu và nhiều ủng hộ viên họ muốn tôi ứng cử cho vị trí dân biểu liên bang trở lại, tại vì cái ghế của ông dân biểu John Campbell vừa bỏ trống, nhưng mà chức đó nó quá cực trong thời điểm này, công ăn việc làm lúc này thì rất là tốt, và đời sống gia đình khá là ổn định. Dù rằng chức vụ tôi đang tranh cử nó rất quan trọng và nó rất là lớn, nhưng mà nó chỉ đòi hỏi mỗi tháng phải đi họp ở Sacramento một lần, mình có thể cân nhắc được trách nhiệm gia đình và công ăn việc làm. Chúng tôi đã bàn rất kỹ với gia đình, và trong thời gian này, thì chức vụ này thích hợp nhất cho chúng tôi. Tuy nhiên có đắc cử kỳ này hay không thì chúng tôi cũng nghĩ rằng sẽ còn nhiều cơ hội khác nữa.
NV: Luật sư Trần Thái Văn có thông điệp gì muốn gửi đến độc giả của nhật báo Người Việt và cộng đồng hương gốc Việt không?
LS Trần Thái Văn: Rất cảm ơn chị đã hỏi câu hỏi rất quan trọng và thực tế này. Trong kỳ bầu cử sơ bộ này, chúng tôi trước tiên là cảm ơn sự thương mến và ủng hộ của quý vị cử tri trong nhiều năm qua. Hôm nay chúng tôi ra ứng cử chức vụ này để cộng đồng của chúng ta có tiếng nói, bởi vậy nên chúng tôi xin quý vị đi bầu thật đông, để mà nguyện vọng cũng như nhu cầu của người Á Đông nói chung và của cộng đồng người Việt Nam nói riêng sẽ được quan tâm.
NV: Cảm ơn ông đã dành thì giờ cho cuộc phỏng vấn.
